Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιδρά στην βαθύτερη κρίση από την ίδρυση της και στις διαντλαντικές εντάσεις με μια ευρύτερη στρατιωτικοποίηση της ηπείρου όπως και με προετοιμασίες ενός εμπορικού πολέμου ενάντια στις ΗΠΑ.
Στην τελική δήλωση της διήμερους συνόδου κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, τα 27 εναπομείναντα κράτη-μέλη δήλωσαν πως θέλουν «να προχωρήσουν πιο αποφασιστικά και άμεσα» με την Κοινή Πολιτική Ασφαλείας και Άμυνας(ΚΠΑΑ). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρέτησε την «διεξαγωγή μιας διάσκεψης υψηλού επιπέδου για την ασφάλεια και την άμυνα» στην Πράγα στις 9 Ιουνίου. Κιόλας πριν από την σύνοδο, οι Ευρωπαίοι υπουργοί εξωτερικών και άμυνας είχαν συμφωνήσει την θέσπιση μιας κοινής έδρας για στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Η ΕΕ απαιτεί επίσης «πως το “κοινό πακέτο προτάσεων” πρέπει να εφαρμοστεί για μια ισχυρότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ». Μα είναι πλέον ξεκάθαρο, πως η επιθετική αναβάθμιση του οπλισμού κατευθύνεται όλο και περισσότερο ενάντια στις ΗΠΑ. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αναφέρεται ονομαστικά σε αυτήν την διακήρυξη, αλλά τάσσεται ρητά κατά μιας «προστατευτικής τάσης» στο παγκόσμιο εμπόριο και ισχυρίζεται «να καταπολεμήσει τις όποιες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στρέβλωσης της αγοράς».
Οι Βρυξέλλες και πρωτίστως το Βερολίνο χρησιμοποιούν τις απειλές του νέου προέδρου των ΗΠΑ, για να φέρουν την ευρωπαϊκή αγορά στην ίδια θέση με την αμερικάνικη.
Η ΕΕ θα «συνεχίσει να συνεργάζεται ενεργά με τους διεθνείς εμπορικούς της εταίρους»,αναφέρεται στη δήλωση. Σε αυτό περιλαμβάνεται «η αποφασιστική επίτευξη προόδου όλων των τρεχόντων διαπραγματεύσεων από την άποψη των φιλόδοξων και ισορροπημένων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου, μεταξύ άλλων με την Mercosur και με το Μεξικό». Οι διαπραγματεύσεις με την Ιαπωνία βρίσκονται, «σε μια προκείμενη επίτευξη συμφωνίας», όπως επίσης «οι εμπορικές σχέσεις με την Κίνα θα πρέπει να ενισχυθούν στη βάση μιας κοινής κατανόησης των αμοιβαίων οφελών».
Με αυτόν τον τρόπο η ΕΕ επιδιώκει μια διεύρυνση των εμπορικών σχέσεων με χώρες που βρίσκονται στο στόχαστρο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Ο Τραμπ απειλεί το Μεξικό με εμπορικό πόλεμο και τον τερματισμό της βόρειο-αμερικάνικης συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου (Nafta).Παράλληλα η Ουάσιγκτον θέτει όλο και πιο ξεκάθαρα μια γραμμή πολέμου ενάντια στην Κίνα. Βάσει αυτού, οι διατλαντικές συγκρούσεις θα επιδεινωθούν περισσότερο.
Την Παρασκευή έναάρθρο στην γερμανική ημερήσια εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, προειδοποιούσε για την «τεράστια καταστρεπτική δυνατότητα» της «Πρώτα η Αμερική» πολιτικής του Τραμπ. Τα αντίμετρα που προτείνει όμωςο καθηγητής Οικονομικών και πρώην υπουργός Οικονομικών στογερμανικό κρατίδιο Σαξονία-Άνχαλτ, Καρλ-Χάινς Πακέ, υπό τον τίτλο «Ψύχραιμο κεφάλι και σκληρό χέρι», δεν είναι λιγότερο στρατιωτικά. Η Ευρώπη θα πρέπει, «εάν θεωρηθεί απαραίτητο να είναι προετοιμασμένη να εκπονήσει έναν εμπορικό πόλεμο ενάντια στην Αμερική του Τραμπ». Μεταξύ άλλων γράφει ο Πακέ: «Σε περίπτωση που ο Τραμπ– ενάντια στους κανόνες του ΠΟΕ [Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου] – επέβαλε δασμούς ή ποσοστικό περιορισμό στην εισαγωγή αυτοκινήτων από την Ευρώπη, θα μπορούσε η ΕΕ να κάνει το ίδιο στην εισαγωγή μικροεπεξεργαστών και τεχνολογίας πληροφορικής από τις ΗΠΑ…». Και «σε περίπτωση που αποτύχουν όλα τα άλλα», η Ευρώπη θα πρέπει, «και με σκληρή στάση να είναι προετοιμασμένη για έναν ελεγχμένο εμπορικό πόλεμο καιγια τα οικονομικά θύματα αυτού». Η απάντηση στο «Πρώτα η Αμερική»θα έπρεπε να είναι «Πρώτα το Παγκόσμιο Εμπόριο», γράφει ο Πακέ.
Τη σημασία αυτού εξήγησε η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγελα Μέρκελ (CDU) στην ανακοίνωση της κυβερνητικής πολιτικής πριν αρχίσει η Ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής. Η Ευρώπη θα πρέπει «να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της με αποφασιστικότητα […] όπου και όταν χρειαστεί απαραίτητο». Ακριβώς «επειδή ο χαρακτήρας των διατλαντικών σχέσεων» αλλάζει, η Ευρώπη «αποφάσισε να αναλάβει μεγαλύτερη υπευθυνότητα απ’ ότιστο παρελθόν, τόσο στην γειτονιά μας όσο και πέραν αυτής». Η Γερμανία «δεν βασίζεται μόνο στην πρόσβαση της στην εσωτερική αγορά αλλά και στις διεθνείς αγορές».
Για να επιβάλει, εάν καταστεί αναγκαίο και στρατιωτικά, τα γεωστρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα της ενάντια στις ΗΠΑ και να κρατήσει υπό έλεγχο τις αυξανόμενες συγκρούσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, το Βερολίνο επιδιώκει έναν Ευρωπαϊκό πυρήνα υπό γερμανική ηγεσία. «Τα μελλοντικά μας καθήκοντα είναι πολύ μεγάλα», ανέφερε η Μέρκελ, «για να λειτουργούμε στην Ευρώπη πάντα με τον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή». Πρέπει, επομένως, «να καταστεί δυνατό, κάποια κράτη-μέλη να εξελίσσονται, ενώ άλλα δεν θέλουν ακόμα να συμμετέχουν σε κάποια βήματα».
Η ιδέα της Μέρκελ για «μια Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων»βρίσκεται σχεδόν κατά λέξη μέσα στη δήλωση πουοι πρόεδροι και πρωθυπουργοί των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων θέλουν να υιοθετήσουνστις 25 Μαρτίου – την επέτειο των 60 χρόνων από την ίδρυση της ΕΕ με την συνθήκη Ρώμης. «Μια αδιαίρετη ΕΕ δρα από κοινού όπου αυτό είναι δυνατό και με διαφορετικό βηματισμό και ένταση, όπου αυτό είναι αναγκαίο», αναφέρεται σε ένα προσχέδιο της δήλωσης που παραθέτει η οικονομικήεφημερίδα Handelsblatt.
Οι επιδιώξεις της Γερμανίας να εξυψωθεί σε ευρωπαϊκό ηγεμόνα και η αυξανόμενη σύγκρουση με τις ΗΠΑ, εντείνουν τις σφοδρές εντάσεις στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις άρχουσας τάξης σε κάθε χώρα.
«Δεν θα δεχτούμε ποτέ μια Ευρώπη δυο ταχυτήτων», δήλωσε η πρωθυπουργός της Πολωνίας Μπεάτα Σίντλομετά την σύνοδο. Στις Βρυξέλλες, η δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) αρνήθηκε κατηγορηματικά την επανεκλογή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, πρώην πρωθυπουργού της Πολωνίας. Ο Τουσκείναι «ο υποψήφιος της Γερμανίας» και η επανεκλογή του θα «ενέτεινε την κρίση στην ΕΕ», προειδοποίησε ο πρόεδρος του PiS Γιάροσλαβ Καζίνσκιπριν αρχίσει η σύνοδος.
Λόγω της επανεκλογής Τουσκ, ο οποίος είναι μέλος του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης (PO) με το οποίο η Πολωνική κυβέρνηση βρίσκεται σε σφοδρή σύγκρουση, ιδιαίτερα λόγω της προ-ευρωπαϊκής του κατεύθυνσης, η πολωνική αποστολή μπλοκάρισε όλες τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής.
Ειδικά η άρχουσα τάξη στην Γερμανία είναι όλο και περισσότερο ανήσυχη για «την διάβρωση της ΕΕ» (Handelsblatt). Στο κύριοάρθρο της Süddeutsche Zeitung του Σαββάτου ο αρθρογράφος Στέφαν Κορνέλιους κομπάζει για την «υπαρξιακή ανάγκη της ΕΕ». Μετά το Brexit και την εκλογή Τραμπ τον περασμένο χρόνο «δυο γεγονότα» θα μπορούσαν «αυτό τον χρόνο να […] επιταχύνουν την δυναμική», εάν «στην Ολλανδία ή ειδικότερα στην Γαλλία, οι καταστροφείς της ΕΕ Βίλντερςκαι Λε Πεν ελέγχανε την πολιτική».
Η ευρωπαϊκή εργατική τάξη βρίσκεται αντιμέτωπη με δυο σενάρια, που και τα δυο σημαίνουν την πτώση σε πόλεμο και τη βαρβαρότητα: την μετατροπή της ΕΕ σε μια στρατιωτική ένωση υπό την ηγεσία της Γερμανίας, η οποία προετοιμάζεται για έναν εμπορικό και στρατιωτικό πόλεμο με τους διεθνείς της αντιπάλους, και τη διάσπαση της Ευρώπης σε αντιμαχόμενα εθνικά κράτη. Ο μόνος τρόπος να αγωνιστεί κανείς επιτυχώς ενάντια στον πόλεμο και τον εθνικισμό, είναι η ένωση της Ευρώπης σε μια σοσιαλιστική βάση.