فارسی

تغییرات آب و هوا و نظام سرمایه داری

انتظار می رود صدها هزار نفر، روز یکشنبه در راه پیمایی اقلیم ِ مردم در نیویورک و رویدادهای مرتبط با آن در سرتاسر جهان شرکت کنند. شرکت عده کثیری از مردم به ویژه نسل جوان، بازتاب نگرانی های فزاینده ی مردمی نسبت به تاثیر گرمایش زمین بر محیط زیست است.

شواهد علمی حاکی از تغییرات آب وهوایی مصیبت بار و انکار ناپذیراند. سالانه، دانشمندان برجسته جهان، گزارش های متعددی پیرامون تاثیر سطح بالای دی اکسیدکربن و سایر گازهای گلخانه ای بر محیط زیست منتشر می کنند که بر ضرورت اقدامی عاجل برای جلوگیری از بروز فاجعه ای زیست محیطی تاکید دارند. تاکنون، پیامدهای ناشی از تغییرات آب و هوایی در افزایش بلایای طبیعی چون خشکسالی، سیل و طوفان های مرگبار متبلور شده است.

تقابلی آشکار میان این وضعیت اضطراری و نبود واکنشی قابل ذکر از سوی نهادهای سیاسی دیده می شود. این تضاد، ناشی از این واقعیت اساسی است که حل مسئله تغییرات آب و هوایی و دیگر مشکلات عمده زیست محیطی در چارچوب نظام دولت-ملت سرمایه داری ناممکن است.

به همین دلیل، چشم اندازی که راه پیمایی اقلیمِ مردم پیش می گذارد، قدمی رو به جلو نخواهد بود. درخواست ازسازمان ملل متحد، قدرت های بزرگ جهان، پرزیدنت اوباما، متعهد ساختن میلیاردرها به سازمان های زیست محیطی؛ تمامی این تلاش ها ره به جایی نخواهد برد.

از منظر، علم و فناوری، چهارچوب سیاست گذاری در برخورد با تغییر آب و هوا روشن است. توقف تدریجی سوخت های فسیلی و جایگزینی آنها با منابع تجدید پذیری مانند انرژی های بادی، خورشیدی، حرارتی، آبی و زیست توده که می تواند از طریق یک برنامه عمومی گسترده و هماهنگ در مقیاس جهانی تحقق پیدا کند.

هرگونه پیشنهاد جدی برای اصلاح اثر تغییرات آب و هوا و متوقف و معکوس کردن روندگرمایش زمین، دو مانع گذرناپذیر را در برابر دارد: انحصار مالکیت خصوصی بر ابزار تولید در دست تعداد انگشت شماری از میلیاردرهای سرمایه دار، و تقسیم جهان به دولت های ملی سرمایه داری متخاصم.

اَبَرشرکت ها و بانک ها که گردانندگان واقعی جهان اند، نماینده منافع اقلیتی ناچیز هستند. آن 2000 میلیاردری که اشرافیت مالی جهانی را شکل می دهند درنده خوتر، متکبرتر و ارتجاعی تر از اشراف فرانسه قبل از 1789 و یا زمین داران و سرمایه داران روسیه تزاری قبل از سال 1917هستند.

منابع نفت وگاز جهان در دست چند شرکت انحصاری سرمایه داری است و هرگونه کاهش در وابستگی به سوخت های فسیلی را در تقابل با سود کلان خود می بینند. این شرکت ها، هریک به نوبه خود، به بانک های بزرگ و موسسات مالی گره خورده اند.

نظام دولت-ملت سرمایه داری نیز مانعی غیر قابل نفوذ سر راه سیاست گذاری عقلانی در مورد تغییرات آب و هوایی و دیگر مسائل زیست محیطی قراراده است، که ضرورت پیگیری آن در سطح جهانی محسوس است. هر یک از قدرت های درگیر در مذاکرات تغییرات آب و هوای جهان مانند ایالات متحده، اتحادیه اروپا، چین، روسیه، کشورهای اپک به این مسئله از منظر منافع طبقه حاکم خود می نگرند نه بقای نوع بشر.

طبقه حاکم آمریکا، ارتجاعی ترین نقش را در این میان بازی می کند، از امتناع از ماندن برسر توافق کیوتو تا خرابکاری در مذاکرات کپنهاگ، کانکون و دوربان. دولت اوباما، پس از رسیدن به قدرت متعهد به اقداماتی برای مقابله با گرمایش کره زمین شد، اما با وظیفه شناسی محض در مقام دست راست شرکت های فراملیتی و مالی و دستگاه نظامی- اطلاعاتی عمل کرد. حزب دموکرات بیش از کسانی که به صراحت گرم شدن زمین را انکار می کنند، به رسیدگی به مشکلات زیست محیطی علاقه ندارد.

نقش واقعی دولت اوباما را می توان در دو اقدام این هفته آن خلاصه کرد. روز سه شنبه، سازمان حفاظت محیط زیست، تعیین استانداردهای جدید در انتشار گازکربن از نیروگاه های امریکا را به بعد از انتخابات 4 نوامبر موکول کرد تا بیشرمانه برای شرکت های انحصاری انرژی خوش رقصی کرده باشد. روز پنجشنبه، کنگره آمریکا طرح اوباما برای سرمایه گذاری 500 میلیون دلاری در حمایت از نیروهای "یاغی" حامی امپریالیسم در سوریه را تصویب نهایی کرد تا تحرکات نظامی خود را به جنگی گسترده تر در خاورمیانه سوق دهد.

حزب برابری سوسیالیستی (SEP) هشدار می دهد بدون گسست از امپریالیسم جهانی و امریکا و اعلام عمومی جنگ علیه نظام سرمایه داری قدمی در مقابله با تغییر ات آب و هوا به پیش نرفته ایم. تنها بسیج مستقل طبقه کارگر جهانی، بر اساس یک برنامه سوسیالیستی قدمی رو به جلو خواهد بود.

در این زمینه، ما ادعایی که تهدیدات زیست محیطی را نتیجه ناگزیر توسعه اقتصادی جهانی به سبب بالارفتن استانداردهای سطح زندگی و یا ازدیاد جمعیت می داند را قویا رد می کنیم. چنین درکی، که به دوران توماس مالتوس در روزهای نخستینِ انکشاف سرمایه داری برمی گردد، نشان گر تلاشی واپسگرایانه برای سرزنش نوع بشر در قبال مشکلات برآمده از شیوه تولید سرمایه داری است.

سوسیالیسم به معنی پیشرفتی فراتر از نظم سرمایه داری است، نه پسرفت به اشکال محدودتر و ابتدایی تر زندگی. زمین می تواند خانه جمعیت رو به رشد خود با سطحی بسا بالاتر از آنی باشدکه در حال حاضر در سرمایه داری به آن رسیده است.

بنیان اجتماعی سرنگونی سرمایه داری، طبقه کارگر است که البته مترادف با اتحادیه های کارگری نیست که بسیاری از آنان در راه پیمایی اقلیم مردم شرکت می کنند. اتحادیه مدتهاست که دیگر برآمدی از طبقه کارگر نیست. آنها در حال حاضر نقش کلیدی را در حمله بی امان به شرایط کار و زندگی طبقه کارگر بازی می کنند در حالی که از هیچ اقدامی برای تقویت حزب دموکرات و نظام سرمایه داری دریغ نمی کنند.

اتحادیه ها و سازمان های حواری آن ها (بعضا به نام "سوسیالیسم") این راه پیمایی رافرصتی مغتنم برای تقویت حزب دموکرات در انتخابات آتی می بینند.

SEP و اندیشه ورزان ما در عرصه بین المللی برای یک برنامه انقلابی مبارزه می کنند، از جمله ملی شدن تمامی شرکت های بزرگ و بانک ها، تحت کنترل دموکراتیک مردم. این باید نقطه عزیمت بازسازماندهی منطقی اقتصاد جهان و در خدمت نیازهای توده ها و نه سود شخصی افراد باشد که نیازهای زیست محیطی نیز از جمله آن است.

این تحول از طریق اتحاد بین المللی کارگران تمام کشورها، برچیدن مرزهای ملی و نظام دولت ملت، و ایجاد فدراسیون جهانی جمهوری های سوسیالیستی در راستای لغو نابرابری اقتصادی، میسر خواهد شد.

مبارزه برای تحقق این برنامه نیاز به ایجاد رهبری سیاسی طبقه کارگر است. ما شرکت کنندگان در راه پیمایی ها و اعتراضات تغییرات آب و هوا را به مطالعه تارنمای جهانی سوسیالیستی و تماس با SEPدعوت می کنیم تا راه برقراری سوسیالیسم در جهان را برگزینند.