2013 Berlin Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu dalında Gümüş Ayı ödülünü kazanan Nazif Mujić, sadece 48 yaşında öldü. Ölümüne ilişkin ilk açıklamalara göre, Mujić, Bosna’daki Svatovac köyünde aşırı yoksulluk içinde hayatını kaybetti. Mujić, Danis Tanovic’in Berlin Film Festivali’ndeki An Episode in the Life of an Iron Picker [Bir Demir Toplayıcısının Yaşamından Bir Bölüm] filminde başrolü oynamıştı.
Mujić, eşi düşük yapmış bir hurda-demir toplayıcısı olarak kendi gerçek yaşam mücadelesini anlattığı filmde, kendisini oynar. Aile, tıbbi yardım almaya çalışır ama Roman oldukları için Bosna hastanelerinden geri çevrilirler. Tanovic’in filmi, Bosna’daki Romanların, Yugoslavya’nın parçalanmasının ve kapitalizmin geri getirilmesinin ardından uğradığı zulmün ve ayrımcılığın boyutuna ışık tutuyordu.
Mujić, Berlin festivalindeki başarısının (Iron Picker, en iyi erkek oyuncu ve film dalında iki Gümüş Ayı kazanmıştı) ve Bosna’ya dönmesinden sonra uygun bir iş bulamamasının ardından, 2014’te ailesi ile birlikte Almanya’da yaşamak için oturma başvurusu yaptı. O zaman talebini açıklayan Mujić, şunları söylemişti: “Zengin olmak istemiyorum. Sadece sıradan bir iş, aileme bakmak için bir şans istiyorum.” Bosna’ya yönelik hayal kırıklığını ifade eden Mujić, “Bosna bana ihanet etti… Geri dönmeyeceğim. Bunun yerine kendimi asarım.” demişti.
Bosna’da 75.000 dolayında Roman var ama yerel sivil toplum örgütü Atlantik Girişimi’ne göre, onların sadece yüzde 5’i resmi olarak istihdam ediliyor.
2016’da, İnsan Hakları İzleme Örgütü, Romanların Bosna’daki “en savunmasız grup” olmaya devam ettiğini ve “işe almada, eğitimde ve siyasi temsilde yaygın ayrımcılık” ile karşılaştıklarını belirtti.
Almanya, Mujić’in sığınma başvurusunu, ikiyüzlü bir şekilde, hükümetin onu ve ailesini Bosna kışının sonuna kadar sınır dışı etmeyeceği gibi insani gerekçelerle reddetmişti. Mujić, Bosna’ya geri döndüğünde, günde birkaç avro karşılığında hurda metal topladığı eski işine devam etmek zorunda kaldı.
Ailesinin temel gereksinimlerini karşılayamayan Mujić, Gümüş Ayı ödülünü 4.000 avroya bir yerel taverna sahibine sattı. Mujić, o zaman, “Önce eski bir arabayı, sonra bazı kişisel eşyaları sattım ve ardından sıra Ayı’daydı.” demişti. O, ödülü satma kararının “çok zor” olduğunu söylemiş ama “çocuklarım üç gündür neredeyse hiçbir şey yememişti.” diye eklemişti.
Oyuncunun kardeşi Suljo Mujić’e göre, Mujić son aylarda hastaydı ve mali durumu yüzünden çok sıkıntı içindeydi. Kardeşi, onun bu yılın Ocak ayında yeniden Almanya’ya girmenin bir yolunu bulmaya çalıştığını ama geri döndüğünü söyledi.
Ödülün satışından gelen paranın bir kısmını kullanan Mujić, Berlin’e bir otobüs bileti almış fakat ailesiyle birlikte Almanya’da sığınma başvurusu yaptığı zamana kadar giden ve ödeyemeyeceği bir para cezasından sorumlu olduğunun kendisine bildirilmesinin ardından Bosna’ya geri dönmeye zorlanmış.
Alman hükümetinin ve önceden Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) koalisyonu altında olan ve Aralık 2016’dan beri de sözde kızıl-kızıl-yeşil (SPD-Sol Parti-Yeşiller) koalisyonu tarafından yönetilen Berlin Senatosu’nun insanlık dışı sığınma politikasının Mujić’in erken ölümüne katkıda bulunduğu açıktır.
Berlin polisi, Ocak 2016 ortasındaki tipik bir olayda, kalp hastalığı olan sekiz yaşındaki Denica’yı ve babasını Bosna’ya sınır dışı etti. Denica’nın, kendisi de kalbinden rahatsız olan erkek kardeşi ile annesi, çocuğun durumunun ciddiyeti nedeniyle geçici olarak kalma izni almış ama çok geçmeden “gönüllü olarak” Bosna’ya geri dönmeye karar vermişti.
2017’de, Berlin’den, 2.028 sığınmacı sınır dışı edildi ve bunların yüzde 80’den fazlası Balkan ülkelerine (254’ü Bosna’ya) geri gönderildi.
Aralık ayı sonunda, Senato Entegrasyon, Çalışma ve Sosyal İşler Bölümü, sığınma başvurusu reddedilmiş ve sınır dışı edilmeye uygun toplam 11.754 göçmen olduğunu hesapladı.