මෙම ලිපිය 2020 මාර්තු 17 දින ඉංග්‍රීසි බසින් පලකෙරුනි.
ලොව පුරා රටවල් 162 ක කොරෝනා වෛරස් රෝගීන් 183,000 ක් මේ වන විට වාර්තා වී ඇති අතර, එයින් අදහස් වන්නේ සක්‍රීය කොවිඩ්-19 රෝගීන් සංඛ්‍යාව දැන් සුවය ලැබූ රෝගීන් සංඛ්‍යාව ඉක්මවා ඇති බවයි. මෙයට නව මරන 600 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් ඇතුලත් වන අතර, මුලු මරන සංඛ්‍යාව 7,200 ඉක්මවා ඇත. යුරෝපය ගෝලීය වසංගතයේ නව කේන්ද්‍රස්ථානය බවට පත්ව ඇති අතර එක්සත් ජනපදය සිටින්නේ වැඩි දුරකින් නොවේ. දැන් සාපේක්ෂව ස්ථාවර මට්ටමක පවතින චීනයෙන් පිටත රෝගීන්, දැන් එරට තුල ඇති සංඛ්‍යාව ඉක්මවා ගොස් ඇත. වෛරසය පාලනය කරගත හැකි බව පෙන්වන සලකුනු පහත මට්ටමක ඇති බැවින් සමස්ත ජාතීන් අතර හදිසි පියවර ගැනීම දැන් සුලභ ය.
ප්‍රන්සය, ඉතාලිය, ස්පාඤ්ඤය සහ ජර්මනිය අඩස්සියේ තබා ඇත. මෙම තත්වය දැන් යුරෝපය පුරා මිලියන 250 කට වඩා බලපායි. ඉහතකී රටවල් හතරේ සමස්ත ආසාදිතයින් 52,000 ක් වන අතර මරන 2,663 ක් වාර්තාවී ඇත. සෑම මහාද්වීපයක්ම ආවරනය කෙරෙන රටවල් පනස් හතකම යම් ආකාරයක සංචාරක තහනමක් ඇති අතර, ඒවායින් බොහොමයක් යුරෝපයට හෝ එක්සත් ජනපදයට එරෙහිව යොමු කර ඇත. එය ලොව පුරා වේගවත් වන වසංගතය වැලැක්වීමේ උත්සාහයකි.
කොරෝනා වෛරස් වසංගතය එක්සත් ජනපදය තුල, අවම වශයෙන් ජූලි මාසය වන විටවත් පාලනය කරගත නොහැකි බව ජනාධිපති ට්‍රම්ප් 16දා පිලිගත්තේ ය
එක්සත් ජනපදය තුල, කැලිෆෝනියා, ඔහියෝ, ඉලිනොයිස්, මැසචුසෙට්ස්, මිචිගන්, වොෂිංටන්, කෙන්ටකි, මේරිලන්ඩ්, ඉන්දියානා, රෝඩ් අයිලන්ඩ් සහ පෙන්සිල්වේනියා යන නගර සියල්ලේම පාසල්, අවන්හල් හෝ මත්පැන්ශාලා වසා දැමීමට නියෝග කර ඇත. සැන් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ඇතුලු අවට පිහිටි දිස්ත්‍රික්ක හයක වෙසෙන මිලියන 6.7 ක ජනතාව දැන් ඉදිරි සති තුනක කාලය තුල “එක් තැනක” සිටිය යුතුය යන නියෝගයකට යටත් කර ඇත. එයට පලවෙන “අනුකූලතාවය සහතික කිරීම” ප්‍රාදේශීය පොලිසිය විසින් කරනු ඇත. නිව් ජර්සි හි පදිංචිකරුවන් රාත්‍රී 8.00 න් පසුව සිය නිවෙස්වලින් පිටවීම “දැඩි ලෙස අධෛර්යමත්” කර ඇති අතර, ජාතික ආරක්ෂක බලකාය විසින් ඒ ගැන වගබලා ගන්නේය.
10 කට වැඩි පිරිසක් එක්රැස්වීම තහනම් කරමින් රෝග පාලන හා නිවාරන මධ්‍යස්ථානය (සීඩීසී) විසින් රටටම බලපාන පරිදි නිකුත් කරන ලද නියෝගයකට අමතරව මෙම සීමාවන් පනවා ඇත.
කෙසේ වෙතත්, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (ඩබ්ලිව්එච්ඕ) සඳහන් කල පරිදි, රෝගය පැතිරීම වැලැක්වීමට එවැනි ක්‍රියා පමනක්ම ප්‍රමානවත් නොවේ. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ආචාර්ය ටෙඩ්‍රොස් අද්නාම් ගෙබ්‍රෙයිසස් ඊයේ කියා සිටියේ, වසංගතයට එරෙහිව සටන් කිරීමට ආන්ඩු ප්‍රමානවත් පියවර ගෙන නැති බවත්, ඒවායේ පරීක්ෂන වැඩසටහන් වේගවත් කරන ලෙසත්ය.
“පරීක්ෂන වේගවත් කිරීමක්, හුදකලා කිරීමේ නිරෝධයන සහ ආසාදිත පුද්ගලයන් පවත්වා තිබෙන සම්බන්ධතා සොයා ගැනීමේ හදිසි අවශ්‍යතාවයක් ඇති වී නැත. ප්‍රතිචාරයේ කොඳු නාරටිය විය යුත්තේ ඒවාය. ජිනීවා නුවර පැවති ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවකදී ඔහු පැවසුවේ “ඔබට ඇස් බැඳගෙන ගිනිගැනීමක් පාලනය කල නොහැකිය. ආසාදනය වී ඇත්තේ කවුරුන්දැයි අප නොදන්නේ නම් අපට මෙම වසංගතය නැවැත්විය නොහැක. “සෑම රටක් සඳහාම අපට සරල පනිවිඩයක් තිබේ: පරීක්ෂනය, පරීක්ෂනය, පරීක්ෂනය.”
වසංගතයේ විශාලත්වයෙන් “රටවල් දරන ව්‍යායාමය අත්හැරිය යුතු යැයි අදහස් නොකෙරේ” යනුවෙන් සංවිධානය නැවත නැවතත් අවධාරනය කර තිබේ. “පාලනය කිරීමේ සිට අවම කිරීම දක්වා රටවල් මාරු විය යුතුය යන අදහස වැරදි සහ භයානක ය. … මෙය පාලනය කල හැකි වසංගතයකි. මූලික මහජන සෞඛ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග අත්හැරීමට තීරනය කරන රටවල් විශාල ගැටලුවකට මුහුන දෙනු ඇත. එමඟින් පාලනය කිරීම සඳහා වඩා දැඩි ක්‍රියාමාර්ග අවශ්‍ය වන විශාල බරක් සෞඛ්‍ය පද්ධතිය මත පැටවෙනු ඇත. ”
ට්‍රම්ප් පරිපාලනය මේ සතියේ පටන් පමනක් රටපුරා මහා පරිමානයෙන් වෛරස් පරීක්ෂන සිදු කිරීමට පටන් ගෙන ඇති අතර, එක්සත් ජනපදයට වඩා මහජන සෞඛ්‍ය පද්ධතියේ බිඳවැටීම වෙනත් තැනක පැහැදිලිව දැකිය නොහැකිය. පරිපාලනයේ දෛනික කොරෝනා පිලිබඳ පුවත්පත් සාකච්ඡාවේදී 16දා , රටේ පරීක්ෂන දුලබ වීමට නිදහසට කරුනු කීමට උත්සාහ කරමින් එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්, “අපට අදෘශ්‍යමාන සතුරෙක් සිටී. මාසයකට පෙර කිසිවෙකු නොසිතූ ගැටලුවක් අපට ඇතිව තිබේ” යයි පැවසීය.
මෙය අමූලික බොරුවකි. වෛරසයේ දැඩි බෝවන හා මාරාන්තික ස්වභාවය මත පදනම්ව, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් වෛරසය “ජාත්‍යන්තර සෞඛ්‍ය පිලිබඳ පොදු සෞඛ්‍ය හදිසි අවස්ථාවක්” ලෙස නම් කරන ලද්දේ ජනවාරි 31 වන දින ය. එක්සත් ජනපද නිලධාරීන්, මිනිසෙකුගෙන් තවත් මිනිසෙකුට වෛරසය බෝවන බව සනාථ කලේ ද එදිනමය. පෙබරවාරි මැද භාගය වන විට, දකුනු කොරියාවට දිනකට පුද්ගලයින් 10,000 ක් පරීක්ෂා කිරීමට ද රෝහල් සහ සායන සැපයීමට ද හැකිවූ අතර ඕනෑම පුද්ගලයකු පරීක්‍ෂාකිරීමෙන් පසුව ඔහුට වෛරසය ආසාදනය වී අත්දැයි සොයාගැනීමට හා ඔහු හුදකලාව තැබීමට කාර්ය මන්ඩල යෙදවීමට හැකියාව තිබුනි. රෝගීන් 28,000 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සමඟ සෞඛ්‍ය පද්ධතිය විශාල වශයෙන් අඩපන වී ඇති ඉතාලියට පවා තවමත් අවම වශයෙන් 60,000 ක කොරෝනා වෛරස් පරීක්ෂන සිදු කිරීමට හැකි වී තිබේ. ඊට වෙනස්ව එක්සත් ජනපදය මේ වන විටත් පරීක්ෂා කර ඇත්තේ, එම සංඛ්‍යාවෙන් අඩකටත් අඩු ප්‍රමානයකි.
ඒ වෙනුවට ට්‍රම්ප් පරිපාලනය විසින් ෆෙඩරල් මහ බැංකුවේ කරාම විවෘත කර කොටස් වෙලඳපොල ශක්තිමත් කිරීමට උත්සාහ දරමින්, මූල්‍ය අංශයට ඩොලර් ට්‍රිලියන 2.2 ක් ලබා දී තිබේ. එය, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් ඉල්ලා ඇති සම්පත්, එනම්, වසංගතයට මුහුන දීමට ප්‍රමානවත් තරම් මුහුනු ආවරන, කබා, වාතාශ්‍රය සපයන යන්ත්‍ර සහ වෙනත් තීරනාත්මක වෛද්‍ය සැපයුම් ලබා දීමට වැය වන මුදල මෙන් 3,000 ගුනයකි.
ඒ අතරම, ට්‍රම්ප් ට්වීට් කර ඇත්තේ, “අනවශ්‍ය ආහාර හා අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය තොග ගොඩගසා නොගෙන ඔබේ අසල්වැසියන්ට සහයෝගය දක්වන ලෙස මම සියලු ඇමරිකානුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිමි” යනුවෙනි.
මෙම වචන වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, බටහිර වර්ජිනියාවේ ගැබිනියක සහ සතියකට දෙවරක් ආසාදනයට ලක්විය හැකි රෝහලකට පැමිනිය යුතු සේවකයෙක් ලෝසවෙඅ වෙත මෙසේ ලිවීය: “ඔවුන්ගේ සාපරාධී වැරදි තොරතුරු, ප්‍රතිචාර ප්‍රමාදය සහ අපගේ පොදු සෞඛ්‍ය යටිතල පහසුකම් විනාශ කිරීම මගින් මෙම තකතිරුවන් භීතියක් නිර්මානය කර ඇත. දැන් ඔවුන් අමතර වැසිකිලි කඩදාසි මිල දී ගත් බියට පත් පුද්ගලයා වෙත ඇඟිල්ල දිගු කරන්නේ සේරටම හේතුව එය බව පෙන්නුම් කිරීමට මෙනි.“
එපමනක් නොව, එවැනි සම්පත් මගින් වෛරසය වසංගතයක් බවට පත්වීම වලක්වාගත හැකිය. චීනය තුල සහ ඉන් පිටත ආසාදිත පුද්ගලයින්ට සුවය ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා දීමට අමතරව පුලුල් පරීක්ෂන සහ හුදකලාව රඳවා තබාගත හැකිව තිබුනි. අසනීපව සිටියදී වැටුප් අහිමි වූවන්ට වන්දි ගෙවීමට ද එය ප්‍රමානවත් වනු ඇත. කොවිඩ්-19 භයානක නමුත් අවසාන වශයෙන් පාලනය කරගත හැකි රෝගයක් බව සිහිපත් කල යුතුව ඇත.
ඒ වෙනුවට, උතුරු ඇමරිකාවේ සහ යුරෝපයේ ආන්ඩුවල ප්‍රතිපත්තිය බවට පත්ව ඇත්තේ, මිලියන ගනනක් ආසාදනය වී මිය යනු ඇත යන්නයි. සීඩීසී ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ එක්සත් ජනපදයේ පමනක් මිලියන 216 ක ජනතාවකට වෛරසය ආසාදනය වනු ඇති බවයි. ජාතික ආසාත්මිකතා සහ බෝවන රෝග පිලිබඳ ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය ඇන්තනි ෆවුසි පැහැදිලිවම කියා සිටියේ, එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස ලක්ෂ ගනක් හෝ මිලියන ගනනක් “මිය යා හැකි“ බවයි.
ජර්මානු චාන්සලර් ඇන්ජෙලා මර්කල් විසින් මෙය ප්‍රතිරාවය කර ඇත්තේ ජර්මානු ජනගහනයෙන් සියයට 70 ට වෛරසය ආසාදනය වනු ඇති බවයි. බ්‍රිතාන්‍ය අගමැති බොරිස් ජොන්සන්ගේ ආන්ඩුව ප්‍රකාශ කලේ, වෛරසයට එරෙහිව සටන් කිරීමේදී හොඳම විසඳුම “ජනගහනයෙන් සියයට 80 ක් දක්වා” ආසාදනය විය හැකි පරිදි ඔවුන්ට “සමූහ ප්‍රතිශක්තිය” ලබාදීම බවයි.
මෙම ප්‍රකාශ සමූහ මිනීමැරුම් සඳහා තුඩුදෙන බෙහෙත් වට්ටෝරුවකි. ඉතාලියේ උදාහරනයෙන් පැහැදිලි වන්නේ, “පලමු ලෝකය” යයි කියනු ලබන රටවල පවා සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධති දස දහස් ගනනක් රෝගී වීම හමුවේ වුවත් කඩා වැටිය හැකි බවයි. තීරනාත්මක වෛද්‍ය සැපයුම් හිඟය නිසා එහි මරන අනුපාතය සියයට 5ක් පමන ඉහල අගයක් ගෙන ඇත. එක්සත් ජනපදය, ජර්මනිය සහ බ්‍රිතාන්‍යයේ ආන්ඩු යෝජනා කරන්නේ, වසංගතය පරාජය කිරීමට ඇති එකම ක්‍රමය මිලියන 10 සිට මිලියන 15 දක්වා මිනිසුන් මිය යාමට හැරීම බවයි.