25 Ekim’de, NATO, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden beri en büyük askeri tatbikatına başlıyor. Norveç’te düzenlenen ve yaklaşık bir ay sürecek olan “Trident Juncture”, NATO ile Rusya arasında geniş kapsamlı bir savaş tehlikesini arttırıyor. Büyük güçler arasında var olan ve haftadan haftaya kötüleşen anlaşmazlıklar, NATO tatbikatı eliyle daha da şiddetlendirilecek.
“Trident Juncture”, 29 NATO ülkesinin ve İsveç ile Finlandiya’nın silahlı kuvvetlerini büyük çaplı savaş oyunları için bir araya getiriyor. Toplam 50.000 asker, kış koşullarında eğitim görecek. Geçtiğimiz ay, on binlerce araç ve 130’dan fazla uçak, tatbikatlar için Norveç’e getirildi.
Kuzey Atlantik ile Kuzey Denizi’nde yapılacak “Kuzey Kıyıları” deniz tatbikatına, yetmiş gemi katılacak. Tatbikata dahil edilen asker sayısı ve askeri donanım miktarı, NATO’nun başlangıçtaki planlarını aşıyor.
Kuzey Avrupa’daki bu büyük tatbikatlar, açıkça Rusya’yı hedef alıyor. Resmi açıklamaya göre, tatbikat, NATO’nun “karşılıklı savunma” maddesine başvurulduğu bir senaryoya hazırlanmak için tasarlandı. Bu, Rusya’ya karşı bir NATO savaşından başka bir anlama gelmiyor.
2014’te, Rusya, Ukrayna’da ABD’nin ve AB’nin büyük desteğiyle gerçekleşen ve Kiev’de Rusya karşıtı bir yönetimi iktidara getiren aşırı sağcı darbeye, Kırım’ı ilhak ederek karşılık vermişti. NATO, o zamandan beri, Rusya’yı, saldırgan ve yayılmacı politikalar izlemekle (NATO askerlerinin Rusya sınırlarına konuşlandırılmasını ve “Trident Juncture” gibi savaş oyunlarını gerekçelendirme yönünde bir kurgu) suçluyor ve giderek daha çok bir “karşılıklı savunma” senaryosuna hazırlanıyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, gün gibi açık olanı gizlemek için çok çaba sarfetmedi. Stoltenberg, NATO savunma bakanlarının bu ayın başında düzenlenen toplantısı öncesinde, tatbikat “kurgusal ama gerçekçi” diye konuştu. Askeri ittifak, Rusya’yı gözlemci göndermeye davet etmişti. Tatbikatlardan sorumlu olan ABD’li Amiral James Foggo, tatbikatın özellikle bir ülkeyi hedef almadığını; daha çok, “her türlü rakibe” karşı NATO’nun askeri yeteneklerini göstermeye hizmet ettiğini söyledi.
Ancak, NATO diplomatları, tatbikatların yerinin rastlantı olmadığını açıkça kabul ettiler. Sosyal demokratların Avrupa Parlamentosu’ndaki dış politika sözcüsü Knut Fleckenstein, “Elbette, bu, Rusya’dan dolayı” dedi ve ekledi: “Askerler Guatemala’ya yönelik bir saldırı için değil; yukarıdan gelen bir ülke için pratik yapıyorlar ve bu da Rusya’nın olduğu yer.”
Kara Kuvvetleri tatbikatları, Rusya sınırından sadece 500 kilometre uzakta yapılıyor. Savaş uçakları, Rusya hava sahasına doğrudan komşu olan Finlandiya hava sahasında da faaliyet gösterecek. Aynısı, deniz savaşı tatbikatlarının bir kısmının düzenleneceği Baltık Denizi için de geçerli. Rus savaş uçakları düzenli olarak bu alanların üzerinden uçuyor.
“Trident Juncture”ın ne kadar kışkırtıcı olduğuna ilişkin bir fikir sahibi olmak için, Rusya ve Çin silahlı kuvvetlerinin on binlerce askerle ve 100’den fazla uçakla Meksika’da ya da Kanada’da gerçekleştireceği ve Meksika Körfezi’ndeki ya da ABD’nin Doğu Yakası’ndaki büyük bir savaş için pratik yapan birkaç düzine savaş gemisinin eşlik edeceği büyük bir askeri tatbikatı hayal etmek yeterli olur.
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mariya Zaharova, “savaş tehdidi” olarak tanımladığı tatbikatları kınadı. Zaharova, “Başlıca NATO ülkeleri, Rusya sınırı yakınındaki bölgede bulunan askeri varlıklarını kuvvetlendiriyor” dedi ve Moskova’nın “güvenliğini sağlamak için gerekli karşı önlemleri alacağını” ekledi.
Tatbikatlar, büyük güçler arasında var olan patlayıcı gerilim koşullarında gerçekleşiyor. ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz Cumartesi Nevada’da düzenlenen bir seçim kampanyası mitinginde, ABD’yi Orta Menzilli Nükleer Güçler (INF) antlaşmasından çekme planlarını duyurdu. INF antlaşması, 1987’de imzalanmasından bu yana, uluslararası nükleer silah denetiminin dayanak noktalarından biriydi. Washington’ın antlaşmaya son vermesi durumunda, Soğuk Savaş’ın bitmesinden 30 yıl sonra, büyük güçler arasında yeni bir nükleer silahlanma yarışı zincirlerinden boşalacak.
ABD, geçtiğimiz yılın sonunda, ABD askeri stratejisinin merkezine artık “terörle mücadele”yi değil ama “büyük güç rekabeti”ni koyan Ulusal Güvenlik Stratejisi’ni yayınladı. Belge, Rusya ile Çin’i “değişim yanlısı” devletler ve başlıca hedefler olarak adlandırıyor.
Büyük güçler arasındaki bu tür askeri cepheleşmeler, şu anda, “Trident Juncture”ın parçası olarak prova ediliyor. Kara kuvvetleri bir kış savaşının benzerini yaparken, Kuzey Atlantik’teki gemiler, tedarik hatlarının acil bir durumda nasıl organize edilebileceğini ve Amerika kıtasından Avrupa kıtasına giden deniz rotalarının nasıl korunabileceğini çalışıyor.
Tatbikatın geçtiğimiz aydan beri yoğun bir şekilde yürütülen hazırlıkları, aynı zamanda, lojistik bir güç gösterisi oluşturuyor. 50.000 asker için ikmal malzemelerinin örgütlenmesi ve araçların Avrupa çapında nakledilmesi, kıtanın altyapısının büyük bir savaşta büyük askeri birliklerin etkili konuşlanması için ne kadar uygun olduğunun bir denemesidir.
Tatbikata, Bundeswehr’in (Alman Silahlı Kuvvetleri) on bin askeri katılıyor ve bu bir rekor. Bu, tatbikata katılanların yüzde 20’sinin Almanya’dan geldiği anlamına geliyor. Yalnızca Norveç, ev sahibi olarak, daha fazla asker sağlıyor. 80 milyon dolayında insanın öldürüldüğü iki dünya savaşından sonra, Alman emperyalizmi, yeniden, canice savaşlara hazırlanıyor.
Bundeswehr, toplam araçların yarısından fazlasına denk düşen 4.000 araç tedarik ediyor ve bunların arasında yaklaşık 100 tank bulunuyor. Luftwaffe (Alman Hava Kuvvetleri), 500 asker, hava savunma birlikleri, iki hava indirme birliği ve taşıma makineleri ile katılıyor.
Bundeswehr’in güçlü katılımı, resmi olarak, 2019’da NATO’nun Doğu Avrupa’daki ani müdahale gücünün komutasını alacak olması ile gerekçelendiriliyor. Ayrıca, Almanya’nın, gelecekte askeri ittifak içinde daha fazla sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu göstermek istediği bildirildi.
Gerçekte, Almanya, çok daha fazlası ile ilgilenmektedir. Hükümetin bu yılın Temmuz ayının sonunda yayınladığı yeni “Bundeswehr Anlayışı” ile birlikte, Almanya, yeniden, büyük askeri operasyonlara hazırlanıyor.
Belge, şunları belirtiyor: “İttifak’a karşı, özellikle dış sınırlarına yönelik konvansiyonel saldırılar bekleniyor. Orduya, bu alanda operasyon yapma kapasitelerinin verilmesi gerekiyor. O, sınırlara ya da ittifak topraklarının ötesine ani bir seferberlikten sonra konuşlandırmak üzere elinin altında kuvvetlere ve araçlara sahip olmalıdır. Bu, stratejik konuşlanma yeteneklerini kapsamalıdır. … İttifak toprakları içindeki kolektif savunma, küçük ölçekli operasyonlardan, ittifak topraklarının hem içinde hem de dışında olan çok büyük bir operasyon çerçevesindeki son derece çetin bir konuşlanma arasında değişkenlik gösterebilir.”
Belgede, ayrıca, şunlar ifade ediliyor: “Çok büyük bir operasyon için hızlı saldırı ve tamamlayıcı yetenekler planlanmalı. Bunlar, tüm boyutlarıyla, ortak, çok uluslu bir silahlı güçle ve tüm operasyon türleriyle etkilerinin tam yelpazesine gelişip tırmanan bir karma çatışmada etkili olmalıdır. Çok büyük, yüksek yoğunluklu bir operasyonun başlangıcında, el altındaki kuvvetlerin ve donanımın devasa bir konuşlanması gereklidir. Personeli ve malzemeyi yeniden oluşturmak için kanuni hükümler düzenlenecektir.”
Norveç’teki NATO tatbikatları, bu tür bir “çok büyük, yüksek yoğunluklu operasyon”a hazırlanıyor. Almanya Savunma Bakanlığı’ndan bir sözcü, Bundeswehr’in “bilerek öncü bir rol üstlendiğini” söyledi. Bundeswehr, “Trident Juncture”ın parçası olarak, çok uluslu muharebe birliklerinin önderliği için pratik yapıyordu. Sözcü, “Bu, çetin bir görev; özellikle de, birçok ulustan asker daha büyük bir ölçekte işbirliği yapacak olduğunda.” diye ekledi.
Bu arada, Alman hükümeti, operasyonun yalnızca çok büyük değil aynı zamanda çok pahalı olduğunu da kabul etti. Tek başına ikmal ve askerleri Norveç’e gönderme, 90 milyon avroya mal oluyor.