Bu açıklama, 1 Mayıs'ta düzenlenen 2022 Uluslararası 1 Mayıs Çevrimiçi Toplantısı'na Keith Jones tarafından sunulan rapordur. Jones, Kanada'daki Sosyalist Eşitlik Partisi'nin ulusal sekreteridir. Tüm konuşmaları Türkçe altyazılı ile izlemek için tıklayın.
Sosyalist Eşitlik Partisi (Kanada), Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’ndeki kardeş partileriyle beraber, işçi sınıfını ABD-NATO’nun Rusya’ya karşı pervasızca sürekli tırmanan savaşına karşı çıkmaya çağırıyor. Uluslararası işçi sınıfının devrimci müdahalesi olmazsa, emperyalist güçler, geçtiğimiz yüzyılda iki kez yaptıkları gibi, insanlığı küresel bir çatışma felaketine sürükleyecektir.
Kanada emperyalizmi, savaşın hazırlanmasında ve kışkırtılmasında olduğu gibi, Ukrayna’daki savaşta, özellikle provokatif ve saldırgan bir rol oynuyor. Geçtiğimiz çeyrek yüzyıl boyunca, hem Liberal hem de Muhafazakâr hükümetler altında Kanada, ABD’nin önderliğinde, Rusya’yı kuşatma ve Ukrayna’yı NATO ve Avrupa Birliği’ne katma yönelimini coşkuyla destekledi. 2015’ten itibaren yüzlerce Kanada Silahlı Kuvvetleri eğitmeni Ukrayna’ya konuşlandırıldı. Orada Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ni yeniden organize etmek için Amerikan ve Britanyalı askeri personelle birlikte çalıştılar. Bu süreç, Azak Taburu’ndaki faşistleri orduyla bütünleştirmeye ve eğitmeye yardım etmeyi de içeriyordu.
Başbakan Trudeau’nun Liberal hükümeti, Rusya’ya karşı topyekûn ekonomik savaş açılmasında başı çekti. Britanya’nın Muhafazakâr rejimiyle birlikte, Rusya’nın SWIFT bankacılık sisteminden çıkarılması ve Rus merkez bankası varlıklarına el konulması için baskı yaptı. Ocak ayından bu yana Kanada, Ukrayna’ya en geç önümüzdeki Mart ayına kadar 618 milyon dolar değerinde askeri yardım sağlama sözü verdi. İlk ağır silah sevkiyatı geçtiğimiz hafta yapıldı.
Zehirleyici savaş propagandasının sis perdesinin ardında, Kanada egemen sınıfı en yağmacı ekonomik ve jeopolitik hedeflerin peşinden koşuyor. Sistemik kapitalist kriz koşullarında, Washington ile seksen yıllık askeri-güvenlik ittifakını pekiştirmeye kararlı. Bunu, kapsamlı küresel emperyalist çıkarlarını güvence altına almak ve genişletmek için çok önemli görüyor. Kanada’nın da Rusya ile kendi stratejik rekabeti var. Bu, iklim değişikliğinin doğal kaynakların ve deniz yollarının kullanımını her zamankinden daha uygun hale getirdiği Arktik için özellikle geçerlidir.
Ancak, ABD-NATO’nun Rusya’ya karşı savaşında Kanada’yı büyük oynamaya iten üçüncü bir önemli faktör var: Kanada devletinin Ukrayna aşırı sağıyla uzun süredir devam eden ittifakı.
Hitler’in Üçüncü Reich’ının çöküşünden sonra Kanada, on binlerce Ukraynalı faşiste sığınak sağladı. Bu faşistler, 20. yüzyılın en korkunç suçlarından bazılarında Nazilerle işbirliği yapmış ve etnik olarak “saf” bir Ukrayna devleti arayışı içinde Yahudilere ve Polonyalılara yönelik toplu katliamlar gerçekleştirmişti.
Kanada emperyalizmi bu güçleri Soğuk Savaş döneminde dış ve iç politika aracı olarak kullandı. Bu, onların suçlarını örtbas edip aklamaya yardımcı olmayı da içeriyordu. 1980’lerin sonlarında ve 1990’larda, kapitalist restorasyon, Sovyetler Birliği’nin dağıtılması ve ardından “bağımsız” Ukrayna’nın Batılı emperyalist güçlere tabi bir devlet haline gelmesi için baskı yapmak üzere Ukrayna-Kanada aşırı sağı görevlendirildi.
Ukrayna Kanada Kongresi (UCC) uzun süredir Kanada devleti ile aşırı sağcı Ukrayna milliyetçileri arasındaki işbirliğinin bağlantı noktası işlevi görüyor. Ünlü bir Ukraynalı-Kanadalı tarihçi, UCC’nin, Nazilerin Ukraynalı faşist işbirlikçilerinin “yüceltilmesini” “Ukrayna ulusal kimlik projesinin tam merkezine” koyduğunu yazıyor.
Kanada emperyalizmi ile Ukrayna aşırı sağı arasındaki ittifak, en çarpıcı biçimde Kanada Başbakan Yardımcısı, Maliye Bakanı ve feminist dış politikasının baş mimarı olan Chrystia Freeland’in şahsında vücut buluyor. Freeland, sevgili büyükbabasından Ukrayna milliyetçiliği eğitimi aldığından sık sık söz ediyor ve bu konuda yazıyor. Freeland’in anne tarafından büyükbabası olan Michael Chomiak’ı bir Nazi işbirlikçisi olarak tanımlamak hafif kalır. Chomiak, Ocak 1940’tan 1945’in ilk aylarına kadar Nazi işgali altındaki Polonya’daki tek Ukraynaca gazetenin editörlüğünü yaptı. Krakivs’kiVisti adlı bu gazete Adolph Hitler’i yüceltti, Nazilerin Sovyetler Birliği’ne karşı imha savaşını kutladı, Yahudilere karşı nefreti körükledi ve Waffen SS’in Ukraynalı bir taburunun oluşturulmasını destekledi.
Kanada hükümetinin Rusya karşıtı önde gelen savaş kışkırtıcısı Freeland, Ukrayna iç siyasetinde önemli bir rol oynamaya başlamış durumda. Kendisi her akşam Ukrayna Başbakanı ve Maliye Bakanı ile telefonda konuşuyor. Ukraynalı-Kanadalı müttefiklerinin toplantılarında Freeland, rutin olarak II. Dünya Savaşı’ndaki Ukraynalı faşistlerle bağlantılı sembollere ve ritüellere başvuruyor.
Siyasi geçmişi 2017’de açığa çıktığında, tüm siyaset kurumu ve kurumsal medya, Freeland ile birlikte bunu “Rus dezenformasyonu” olarak sert bir şekilde reddetmişti. Kanada devletinin Ukrayna aşırı sağını himaye etmesine, özellikle de bunun günümüzde aşağıdaki şekilde yinelenmesine ilişkin hiçbir soruşturmaya izin verilmeyecekti: 2014’te Ukrayna’nın demokratik olarak seçilmiş, Rusya yanlısı devlet başkanını deviren, ABD tarafından düzenlenen, Kanada destekli darbede, Ukraynalı faşistlerin hücum kıtaları olarak kullanılması; Kanada Silahlı Kuvvetleri’nin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri içindeki faşistleri eğitmesi; devlet destekli Ukrayna Kanada Kongresi’nin Ukrayna aşırı sağını ve onun dışlayıcı, şiddetli anti-komünist milliyetçiliğini ideolojik ve maddi olarak teşvik etme rolü.
Freeland olayında “Rus dezenformasyonu”nun hep birlikte kınanması, Rusya’ya karşı savaş hummasının ufak bir habercisiydi. Bugün bu humma, sağdan sözde sola, federalistlerden Quebec’in bağımsızlığını savunanlara kadar Kanada’nın tüm siyaset kurumunu birleştirmektedir.
NDP’li sosyal demokratlar, savaşın patlak vermesine, sendikaların tam desteğiyle, Trudeau ve Freeland ile bir hükümet ittifakı kurarak yanıt verdiler. NDP, “siyasi istikrar” adına, Haziran 2025’e kadar Liberallerin azınlık hükümetini iktidarda tutma sözü verdi. Bu sırada Liberaller, bir yandan savaşı sürdürürken, aynı anda askeri harcamaları ciddi ölçüde artıracak, kemer sıkma ve enflasyona dayalı reel ücret kesintileri uygulayacak.
Bu, sendikaların ve NDP’nin pandemi boyunca oynadıkları rolün devam etmesi ve ileriye taşınmasıdır. Onlar, Mart-Nisan 2020’de Trudeau hükümetinin mali piyasalara, bankalara ve şirket kasalarına yüz milyarlarca dolar akıtmasını desteklediler ve ardından mahvedici işe ve okula dönüş politikasına nezaret ettiler. Bu politika, ardı ardına altı kez kitlesel enfeksiyon ve ölüm dalgasına ve resmi olarak 39.000’den fazla Kanadalının ölümüne yol açtı.
Geçiş Programı’nda Lev Troçki, savaş gibi aşırı kriz zamanlarında sendika liderlerinin burjuva bakanlar haline geldiğini yazmıştı. Sendikalar-NDP-Liberal ittifakı, sınıf mücadelesini bastırarak Kanada egemen sınıfına yurt dışında emperyalist savaş ve içeride sınıf savaşı yürütmede tam serbestlik vermeyi amaçlıyor.
Ancak başarılı olamayacaklar. Pandemi, savaş, bunların yıkıcı ekonomik yansımaları, onlarca yıllık kemer sıkma ve durmadan büyüyen toplumsal eşitsizlik, Kanada’daki işçileri dünyanın dört bir yanındaki sınıf kardeşleri gibi mücadeleye itiyor. Dahası, bu mücadeleler giderek korporatist sendikalara ve sahte sol düzen partilerine karşı ve onlardan bağımsız biçimde patlak veriyor.
En büyük görev, bu mücadeleleri net bir sosyalist enternasyonalist program ve perspektifle donatmaktır. DEUK’un ve ona bağlı Sosyalist Eşitlik Partilerinin görevi budur. Sizleri bu mücadelede bize katılmaya çağırıyorum.