Komünist Enternasyonal’in İkinci Kongresi, 19 Temmuz 1920’de, Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi Başkanı Grigori Zinovyev tarafından Petrograd’da açıldı.
Delegeler, binlerce Petrograd işçisinin eşliğinde, Smolni Enstitüsü’nden yürüyerek Tauride Sarayı’nın Uritski Tiyatrosu’nda toplandılar. Birinci kongreden sonraki bir buçuk yıl içinde şehit düşen işçi sınıfı savaşçılarının anısına saygı duruşunda bulundular. Burjuva rejimler tarafından hapse atılan komünistlere de özel bir selam gönderildi. Wilson yönetiminin ve Adalet Bakanı A. Mitchell Palmer’ın yeni kurulmuş olan Soruşturma Bürosu’nun baskısı altında zulüm gören Amerikalı işçiler de selam gönderilenler arasındaydı.
38 ülkeden gelen delegeler arasında, Komünist Enternasyonal şubelerinin oy hakkı bulunan üyelerinin yanı sıra gözlemci olarak katılan sol milliyetçi ya da sosyal demokrat partilerin ve sendikalist grupların üyeleri de vardı. Emperyalist müttefiklerin ablukası ve Sovyet Rusya ile Polonya arasındaki savaş nedeniyle Sovyet cumhuriyetlerine girmek oldukça zordu.
Açılış oturumunun ana siyasi raporu, Lev Troçki ile birlikte 1917 Ekim Devrimi’ne önderlik eden, Rusya Komünist Partisi lideri V. İ. Lenin tarafından sunuldu. Delegelere raporlar, karar taslakları ve yeni çıkan iki kitap dağıtıldı. Bu kitaplar, Troçki’nin yazdığı Terörizm ve Komünizm ile Lenin’in “Sol Komünizm”: Bir Çocukluk Hastalığı adlı eseriydi.
Açılışından üç gün sonra Moskova’ya geçerek birkaç hafta devam eden kongrede, günün devrimci stratejisinin merkezi sorunları tartışıldı. Ulusal bağımsızlık ve sömürgecilik karşıtı mücadeleler, sendikalar ve Komünist Enternasyonal’e üyelik koşulları tartışılan konular arasındaydı. Kongre, bu son nokta üzerine, Komünist Enternasyonal’e katılmanın ünlü “21 koşul”unu belirledi.
7 Ağustos’taki kapanış oturumunda Troçki, kongreye Sovyet işçi sınıfının hislerini şöyle ifade ediyordu:
Bizler Moskova ve tüm Rusya işçileri olarak, dünya işçi sınıfının en iyi savaşçılarının ikinci kez ülkemizde toplanabilmiş olmasından, deneyimimize dayanarak onlara silahlarını dövmelerinde yardımcı olabilmekten büyük sevinç ve gurur duyuyoruz. Yoldaşlar, sizin ellerinizle bizim Moskova demirci ocağımızdaki alevi körüklüyoruz. Bu ateşte proleter çeliği çok yüksek ısıya kadar ısıttık, proleter sovyet devrimimizin çekiciyle onu işledik, iç savaş deneyimi ile sertleştirdik ve uluslararası proletarya için olağanüstü ve eşsiz bir kılıç yarattık. Kendimizi ve diğerlerini bu kılıçla donatacağız. Bütün dünya işçilerine diyoruz ki: “Bizler Moskova ateşinde güçlü bir kılıç yarattık. Onu elinize alın ve dünya sermayesinin kalbine saplayın.”