Türkiye Komünist Partisi (TKP), 10 Eylül 1920’de, kısa süre önce kurulan Sovyet Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de, Komünist Enternasyonal’in Türkiye şubesi olarak kuruldu.

Kuruluş kongresine katılan 74 delege arasında, Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası’nın ve İngiliz ve Fransız emperyalizmine karşı ulusal kurtuluş mücadelesinde yer alan Yeşil Ordu’nun eski üyeleri ile Sovyet Rusya’daki eski Türk savaş esirleri vardı.

1920’de Türkiye, İngiliz, Fransız ve Yunan ordularını topraklarından çıkarma ve yüzlerce yıllık Osmanlı yönetimini sona erdirme yönünde bir mücadelenin sancıları içindeydi. Osmanlı İmparatorluğu, Almanya’nın yanında I. Dünya Savaşı’na katılmış ve imparatorluk topraklarını muzaffer İtilaf güçlerinin yağmasına açmıştı. Bu bağımsızlık savaşına, Türk burjuvazisinin bir kesimi önderlik ediyordu ve en öne çıkan figürleri Mustafa Kemal’di (Atatürk).

TKP kongresi, Mustafa Suphi’yi partinin ilk genel başkanı; Ethem Nejat’ı da ilk genel sekreteri olarak seçti. Suphi, 1915’te Urallar’da yabancı savaş esiri iken Bolşevik Parti’ye katılmıştı. Nejat ise, Almanya’da olduğu sırada 1918 Alman Devrimi’ne katılmış ve Karl Liebknecht ile Rosa Luxemburg’un Spataküs Birliği ile ilişki kurmuştu.

Kongreden sonra, aralarında Suphi ile Nejat’ın da bulunduğu parti üyeleri Türkiye’ye döndüler ama çeşitli provokasyonlarla konuşmaları engellendi. Suphi, Nejat ve diğer 13 komünist, Türkiye’den Bakü’ye dönmek üzere bindirildikleri teknede, büyük olasılıkla Mustafa Kemal önderliğindeki Ankara hükümetinin emriyle öldürüldüler.