Gizli Polislik Faaliyeti Soruşturması (UCPI), devletin İşçilerin Devrimci Partisi’ne (WRP) sızmasına ilişkin dikkatle hazırlanmış bir açıklama yaptı.
WRP, 1986 yılına kadar Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’nin (DEUK) Britanya şubesiydi. Şube, Troçkist ilkelere ihaneti nedeniyle DEUK tarafından ihraç edilmiş ve DEUK’u destekleyen hizip yeni bir Britanya şubesi –bugünkü Sosyalist Eşitlik Partisi– kurmuştu.
1980’lerin ortalarına kadar uluslararası Troçkist hareketin en önde gelen şubesi olarak ve Britanya siyasetindeki önemli yeriyle WRP, Britanya polis ve istihbarat servislerinin ciddi bir şekilde ilgi alanındaydı.
UCPI, siyasi örgütlere karşı gizli polis ajanlarının yaygın kullanımının ifşa olmasından sonra 2015 yılında Britanya devleti tarafından görüntüyü kurtarma girişimi olarak kuruldu. 1968 ile 2011 arasında, Emniyet Özel Şube’sinin bir parçası olan Özel Gösteri Timi (SDS) ve İçişleri Bakanlığı tarafından finanse edilen özel bir kuruluş olan Ulusal Kamu Düzeni İstihbarat Birimi tarafından 1.000’den fazla siyasi grup hedef alınmıştı. Londra Emniyet Müdürlüğü 2008 yılında SDS’yi dağıttı.
UCPI tarafından WRP ile ilgili olarak yayınlanan kanıtlar 1973-1976 yıllarını kapsıyor. SDS’nin 1973, 1974 ve 1975 yıllık değerlendirmelerinde partiye değiniliyor. WRP içinde faaliyet gösteren iki gizli polis memurunun raporları Ocak 1974 ile Aralık 1976 dönemini kapsıyor.
1972’deki yıllık değerlendirmede Sosyalist İşçi Birliği’nden (WRP’nin önceli olan örgüt, SLL) söz ediliyor. Biri Şubat 1971, diğeri Nisan 1973’de olmak üzere gizli polis memurlarının iki özel raporunun konusu SLL’dir.
WRP’ye sızdığı kabul edilen polis memurlarından hiçbirinin adı açıklanmadı. Sadece HN303 ve HN298 soruşturma kodları ve gizli görevdeyken kullandıkları takma adlarla (Peter Collins ve Michael Scott) anılıyorlar.
İki polis casusu tarafından sağlanan bilgiler, SDS’ye, WRP toplantılarına katılanların listelerine, parti içi belgelere, hizip anlaşmazlıklarına ve bölünmelere, parti güvenlik protokollerine, halka açık etkinlik ve kampanyalara ilişkin planlara, WRP’nin gazetesinin satış rakamlarına, bağış toplama etkinliklerinde toplanan paralara ve parti üyelerinin yaşamlarıyla ilgili kişisel ayrıntılara erişim sağlıyor. Polisler, Hackney ve Stoke Newington’daki şube toplantıları, Kuzey Londra, Doğu Londra ve East Ham’daki alt bölge toplantıları, Londra genel toplantıları ve çeşitli ulusal konferanslar hakkında raporlar düzenlemişler.
Temmuz 1974’teki özel delegeler konferansı ile ilgili olarak 23 sayfalık bir rapor hazırlanmış. Rapor, etkinliği korumak için alınan “sıkı güvenlik önlemleri”ni, yapılan konuşmaların içeriğini, mali kampanyalardaki ilerlemeyi, partinin üye sayısını, önderlik içindeki olası bölünmeleri ve WRP’nin tüzük tartışmalarını içeriyor. Polisler, parti tüzüğünde önerilen değişikliklerin kopyalarını da sunmuş.
Ocak 1975’teki birinci parti konferansı için de benzer şekilde 18 sayfalık kapsamlı bir rapor verilmiş ve etkinliğin düzenlendiği “olağanüstü güvenlik koşulları”, tartışmanın ve oyların seyri ve önde gelen üyeler arasındaki “dargınlık” belirtileri anlatılmış.
Daha kısa notlarda, polisler “Collins” ve “Scott”, WRP’nin “Shrewsbury İkilisi”ni –zulmedilen inşaat işçileri Des Warren ve Ricky Tomlinson’ı– savunma kampanyası ve inşaat işçilerinin eylem komitelerini düzenleme çabaları, partinin Tüm Sendikalar İttifakı içindeki çalışmaları ve British Leyland Motor işçileri arasındaki varlığı ile İşçi Partisi’ne bağlı Genç Sosyalistler arasında destekçiler kazanma çalışmaları hakkında bilgi aktarmış.
Yayınlanan belgelerden üçü, SDS’ye WRP önderliğinin bileşimi hakkında bilgi veriyor.
Memurlar ayrıca bir şube sekreterinin evlilik hazırlıkları, WRP Genç Sosyalistler’inin ulusal örgütlenme sekreterinin hamileliği ve üyelerin işleri hakkında da rapor vermiş. Ciddi ölçüde redakte edilmiş belgelerle, Özel Şube’nin açıklanmayan farklı soruşturmalarına konu olan belirli bir bireyin (veya bireylerin) hareketleri, işi ve sahip olduğu araba dikkatle izlenmiş.
UCPI tarafından sunulan kayıtlara göre, polisin WRP’ye olan sürekli ilgisi 1970’lerin ortalarında aniden durma noktasına gelmiş. Bu açıklama tamamen mantıksız ve kendi içinde çelişkilidir.
SDS’nin 1975 yıllık raporunda, WRP ile ilgili bölümde şu sonuca varılıyor: “Kamu düzenini bozma potansiyelleri azalmış gibi göründüğünden, bu örgüt için SDS kapsam alanı şimdi geri çekilecek.” Ancak Soruşturma, gizli polisler tarafından 1976’da ve bir tane de 1982’de sunulan beş rapor yayınladı. Bunlar, WRP’nin basınını yeniden düzenleme planına ilişkin içeriden bilgi veren bir rapor ile bir Merkez Komite üyesinin üyeliğinin askıya alınmasına ilişkin bir raporu içeriyor.
11 Mart 1976’da sunulan rapor, devletin 1975’ten sonra WRP’ye olan ilgisini kaybettiği fikrinin ne kadar saçma olduğunun altını çizmektedir. Bu rapor, Parwich, Derbyshire’daki White Meadows WRP Marksist Eğitim Okulu’nda gizli polis tarafından alınan bir parti eğitimiyle ilgili. O tarihten sadece birkaç ay önce, Eylül 1975’te, Parwich’teki merkez, Observer’da yayımlanan karalayıcı bir makale bahanesiyle Özel Birim tarafından basılmıştı.
BBC tarafından Kasım 2002’de yayınlanan True Spies [Gerçek Casuslar] belgeseli, Özel Şube’yi, gizli bir ajan kullanarak WRP’ye baskın için komplo kurmakla itham ediyordu. Operasyonun bir unsuru, merdiven boşluğuna “ortaya çıkarılacak” dokuz adet 22 kalibrelik merminin yerleştirilmesiydi.
Baskın, 26 Şubat’ta Lordlar Kamarası’nda, yükselen toplumsal ve endüstriyel huzursuzlukların ortasında, “yıkım ve aşırılık” tehdidi üzerine düzenlenen bir tartışmanın ardından gelmişti. Tartışmanın açılışı, WRP’yi “en önemli devrimci gruplardan” biri olarak tanımlayan Lord Chalfont tarafından yapılmıştı.
Kimberley Kontu, tartışmada WRP’nin “bu ülkedeki Troçkist örgütlerin açık ara en tehlikelisi olduğunu” belirtiyor ve ekliyordu: “Rakiplerinden daha büyük, daha iyi örgütlü ve sanayi işçileri arasındaki ajitasyon açısından rakiplerinden daha akıllıca idare ediliyor.”
SDS’nin kendi yıllık raporları da benzer endişelere işaret etmektedir. 1972 tarihli özet, o zamanki Sosyalist İşçi Birliği’nin “salon toplantıları için destek kazandığını” belirtiyor. 1973 yılı özeti, partinin “üyelik kampanyasında her şeyin yolunda gittiğini” belirterek, WRP’nin sendikalar içinde kaydettiği ve “gelecekteki iş barışı açısından iyiye işaret etmeyen …gerçek ilerleme”ye atıfta bulunuyor. 1974 özeti, WRP’yi “üyelik kampanyasıyla... ve artan mali desteğiyle cesaretlenmiş” olarak tanımlıyor ve partinin “muhtemelen endüstriyel huzursuzluğun öncüsü” olduğunu belirtiyor.
1975 raporunda, WRP’nin polisin deyimiyle “kamu düzenini bozma” potansiyelinin neden birdenbire “azalmış” görüldüğüne dair hiçbir açıklama yapılmıyor. Sadece partinin “‘Shrewsbury İkilisi’nin serbest bırakılmasına desteğini sürdürdüğünü” ,“baskınları protesto eden ve tam bir soruşturma talep eden birkaç kapalı toplantı ve açık gösteri düzenlediğini” ve bunların “diğer devrimcilerden çok az pratik destek aldığını” belirtiyor.
Rapor, tuhaf bir şekilde, yine ek bir açıklama yapmadan, WRP’deki SDS ajanlarından biri olan “Peter Collins’in, WRP’de özellikle dost olduğu önde gelen bir üyenin tavsiyesiyle Ulusal Cephe’ye sızdığını” iddia ediyor.
UCPI soruşturmasının duruşmaları bu soruların hiçbirini açıklığa kavuşturmadı. “Peter Collins” sağlık sorunları gerekçesiyle ifade vermeye çağrılmadı. “Michael Scott” ise uzun süreli bir hafıza kaybı geçirdi; WRP’deki gizli faaliyetleri sorulduğunda defalarca “hatırlayamıyorum” iddiasında bulundu veya raporların işine geldiği gibi ortada olmayan “Collins”in işi olabileceğini öne sürdü.
Sadece zorluk çıkarmayacak konu veya soruların ele alınması için adımlar atılmıştı. WRP’den hiç kimseye esas katılımcı statüsü verilmedi ve UCPI’ya katılma şansı tanınmadı. Sosyalist Eşitlik Partisi esas katılımcı statüsü için başvurdu ancak doğrudan hedef alınmadığı gerekçesiyle talebi reddedildi. Aslında SDS, WRP’ye sızarak, SEP’in şu anda Britanya’daki resmi temsilcisi olduğu DEUK’a sızıyordu.
Soruşturma kisvesi altında yapılanlar bir örtbastır. Belirli belgeleri yayımlamak zorunda kalan devlet, UCPI’nın SLL/WRP’yi izlemesinin tam kapsamının gizlenmesini sağladı.
1970’lerin ortalarında tüm gizli faaliyetin sona ermesi bir yana, parti içinde sadece iki ajanın faaliyet gösterdiğine inanmak için hiçbir mantıklı neden yok. UCPI’nin bunu gizli tutması şu iki anlama gelebilir: ya alenen itiraf edemeyecek kadar çok ajan vardı ya da o kadar yüksek seviyedeydiler ki, devlet onlardan hiçbir şekilde ödün vermeyecektir.
Özel Şube, daha çok güvenlik servisleri için, özellikle de sol siyasi örgütlere karşı kendi operasyonlarını yürüten MI5 için çalışmaktadır. Britanya yasalarına göre, MI5 görevlileri halktan birine dokunamaz ve genellikle gözaltı yapmak, sorgulamaları yürütmek ve davaları kovuşturmaya hazırlamak için Özel Şube’ye bel bağlar. Özel Şube, özellikle MI5 casusluk operasyonlarına yardımcı olur.
Soruşturma Danışmanı David Barr, White Meadows baskını hakkındaki gizli rapora atıfta bulunarak, “İstihbaratın, White Meadows operasyonunu ‘takdir eden’ Güvenlik Servisi’ne iletildiğini gösteren bir belge de var,” bilgisini veriyordu.
UCPI’den gelen ve MI5’in WRP’deki SDS operasyonlarıyla ilgilendiğine dair kanıt, partinin istihbarat ajanları tarafından hedef alındığına dair birden fazla kaynak tarafından dile getirilen önceki iddiaları destekliyor.
1987’de, eski MI5 ajanı Peter Wright anılarını Spycatcher adı altında yayımladı. Orada, “geniş bir alana yayılmış sol”un 1970’lerde kurumun önceliklerinden biri olduğunu ortaya koydu. Burada özellikle WRP’nin ismi geçiyordu.
1990’da İşçi Partisi milletvekili Ken Livingstone, eski WRP lideri Gerry Healy tarafından kurulan Marksist Parti’nin halka açık bir toplantısında, üst düzey MI5 ajanlarının partiye sızdığını ve WRP’yi parçalamakla görevlendirildiğini iddia etmişti. Livingstone, DEUK’a yazdığı bir mektupta iddiayı doğrulamış ancak kaynaklarını açıklama ve kanıt sunma talebini reddetmişti
2000 yılında, bir başka eski MI5 ajanı olan David Shayler, verdiği yeminli ifadede, Güvenlik Servisi’nin 1960’ların sonlarında WRP’de (o zamanki adı SLL) üst düzey bir casustan raporlar aldığını iddia etti.
Şifreli ifadelerin, düzeltilmiş raporların ve anekdot kırıntılarının arkasındaki gerçek ortaya çıkarılmalıdır. Devletin sızması, devrimci hareket için bir ölüm kalım meselesidir. İşçi sınıfı buna karşı önlem almalı ve bunu teşhir etmelidir.
Özel Şube’nin, devletin WRP’yi gözetlemeye ilgisini kaybettiğini iddia ettiği 1975’te, Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi, Troçkist hareketin, Lev Troçki’nin Ağustos 1940’ta Meksika’da Stalinist bir ajan tarafından öldürülmesine ilişkin ilk sistematik soruşturmasını başlatmıştı.
Güvenlik ve Dördüncü Enternasyonal, yalnızca dünya sosyalist devriminin büyük Marksist teorisyeninin vahşice öldürülmesini çevreleyen koşulları ortaya çıkarmakla kalmadı. Dördüncü Enternasyonal içinde çalışan ve Stalin’in Troçki’nin hayatına karşı kuruduğu komplonun başarıya ulaşmasını sağlayan GPU ve Amerikan istihbarat ajanları ağının ifşa edilmesine yol açtı. Aynı zamanda, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerde Troçkist harekete karşı devam eden devlet operasyonlarının açığa çıkarılmasına temel oluşturdu. Birleşik Krallık’ta ve başka yerlerde sol akımları ve İrlanda cumhuriyetçi hareketini hedef alan devlet ajanlarının faaliyetlerinin çok sayıda başka örneği de belgelendi.
Bu, Troçkist hareketin içine yerleştirilen casusların ifşa edilmesini “ajan suçlaması” olarak kınayan Pablocu ve sahte sol örgütlerin sert muhalefetine rağmen ilerletildi. Gizli Polislik Soruşturması, devlet gözetimi, sızma ve provokasyona karşı güvenlik önlemleri alma sorununu önemsiz göstermeye yönelik tüm bu tür girişimlerin tehlikeli ve siyasi olarak suç niteliğindeki karakterinin bir başka kanıtıdır.
Sosyalist Eşitlik Partisi, SLL/WRP’ye karşı UCPI tarafından açığa vurulan operasyonları kınar ve UCPI’nin kısaltılmış anlatımını hikâyenin tamamı olarak kabul etmeyi reddeder. İlgili tüm devlet kurumları tarafından SLL/WRP, SEP ve diğer siyasi örgütlere karşı yürütülen bütün operasyonlara ilişkin bilgilerin derhal açıklanmasını talep ediyoruz.
26 May 2021