Bu yazı ilk kez 11 Nisan 2014’te yayımlandı.
Şubat ayında Kiev’de iktidarı almış olan seçilmemiş Batı yanlısı yönetim geleneksel olarak Rusya yanlısı doğu Ukrayna’daki resmi daireleri işgal eden protestocuları kanlı bir şekilde ezmekle tehdit ederken, Ukrayna iç savaşın eşiğinde bulunuyor.
Protestocular Ukrayna’nın federalleşmesi ve Kiev’deki aşırı sağcı yeni yönetimin yetkisinin sınırlandırılması için referandum yapılmasını talep ediyorlar. Bu arada kimi göstericiler, bulundukları bölgenin, önceden Ukrayna’ya ait olan Kırım’ın geçen ay yaptığı gibi Rusya’ya katılması çağrısında bulunmuş ya da Donetsk ile Kharkov’da bağımsız “halk cumhuriyetleri” ilan etmiş durumda.
Kiev’deki devlet başkanı yardımcısı Andrei Sençenko, protestocuların Donetsk, Luhansk ve Kharkov’daki devlet dairelerini bugün boşaltmaması durumunda, Ukrayna güvenlik güçlerinin “öldürmek üzere ateş” edeceklerini söyledi.
Sençenko’nun tehditleri, Anavatan Partisi milletvekili ABD destekli Başbakan Arseniy Yatsenyuk tarafından tekrarlandı. Yatsenyuk, “Bugünkü tepki kabul edilemez. Daha sert önlemlerin alınması gerekiyor. İnsanlarımız canlarını feda ettiler. Bu yüzden, ortaya çıkan bu yaratıklar ölümü hak ediyorlar” diyerek, protestocuların öldürülmesini istedi.
İçişleri Bakanı Arsen Avakov, yerel polis birliklerinin bir bastırma operasyonu başlatmayı reddetmesi üzerine batı Ukrayna’dan gönderilen bir “özel polis görev kuvveti”nin Donetsk, Luhansk ve Kharkov’a ulaşmış olduğunu söyledi. O, açıkça, Kiev yönetiminin yeni Ulusal Muhafız’a ve Şubat ayında Kiev’de Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in devrilmesinde başı çekmiş olan faşist Sağ Sektör milislerine bağlı birliklerin doğu Ukrayna’ya gönderilmesinden söz ediyordu.
Kiev’in, Ukrayna’nın çok sayıda Rus’un yaşadığı bölgelerindeki Rusya yanlısı güçleri kanlı bir şekilde ezme yönündeki pervasız ve histerik çağrıları, yalnızca ülkeyi iç savaşa sürüklemekle tehdit etmemekte; aynı zamanda, Ukrayna ile Rusya arasında doğrudan bir çatışma tehlikesi de yaratmaktadır. Geçtiğimiz ay, asıl olarak doğu Ukrayna’daki bir ezme operasyonu senaryosunu ayrıntılı bir şekilde anlatan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bölgedeki Rusları savunmak için askeri müdahalede bulunma hakkını saklı tuttuğunu söylemişti.
Putin, “Böylesi dizginsiz bir suçun ülkenin doğu bölgelerine yayıldığını görürsek ve halk bizden yardım isterse, o insanları korumak için elimizdeki bütün olanakları kullanma hakkını saklı tutuyoruz; zaten meşru devlet başkanından [Yanukoviç] daha önce gelmiş olan bir talep söz konusu. Biz bunun bütünüyle meşru olacağına inanıyoruz.” demişti.
Bu patlamaya hazır koşullar altında, NATO güçleri Kiev’i destekliyor ve nükleer silahlara sahip olan Rusya ile doğrudan savaş riski yaratacak şekilde kendi askeri tırmanma işaretlerini veriyorlar.
Dün, Rus medyasında ve YouTube’da, doğu Ukrayna yollarındaki Ukraynalı askeri kamyonları ve çekilen topları gösteren fotoğraflar ile videolar yayımlandı.
Sokaklarda konvoyları engellemeye çalışan çevre kasaba sakinleri saldırıya uğradı. Bir kadın, Russia Today’e şunları söyledi: “Öğleden sonra iki sularında, askeri donanımın tren istasyonuna ulaşmış olduğunu öğrendik. Oraya gittik ve zırhlı personel taşıyıcılar, askeri araçlar ve birlikler gördük. Bütün kasaba çevreye toplandı.” Kasaba halkı araçların hareketini engellediğinde, “Askerler, emeklilerin kollarını büktüler, orada duran iki adam vardı ve [askerler] araçları onların ayaklarının üzerinden sürdüler. Araçları durdurmaya çalıştığımda, yerel maden işçileri tarafından geriye çekildim.”
Kiev’deki yönetim, doğu Ukrayna’nın dört bir yanında ortaya çıkan protestocu gruplarla ve milislerle silahlı bir çatışmaya hazırlanıyor. Binlerce emekliyi, işçiyi ve Ukrayna ordusundan ve polisinden kaçanları kapsayan Donetsk’teki protestocular, işgal ettikleri resmi binaların etrafındaki barikatları sağlamlaştırmış ve -Molotof kokteylleri dahil- silahlar hazırlamış durumda.
Donbas Halk Milisi’nden Sergey Tsiplakov, [en büyük Rus haber ajansı olan] RIA-Novosti’ye şunları anlattı: “Ulusal Muhafız’dan yüzlerce insan Donetsk havaalanına yerleşmiş durumda. Aynı zamanda, kentte, Sağ Sektör’den 100 dolayında haydut ve Kiev’deki cunta ile sözleşmeli olarak faaliyet gösteren bir ABD askeri şirketinden 100 kişi bulunuyor. Toplamda 300 dolayında profesyonel ya da iyi eğitimli ve motive olmuş fanatik söz konusu. Bu büyük bir güç ama biz savaşmaya hazırız.”
Protestocuların Ukrayna silahlı kuvvetlerinin kentteki merkezlerini işgal edip cephaneliği ele geçirdiği Lugansk’ta, kendisini Güneydoğu Komutanlığı olarak adlandıran bir grup, Kiev’in kolluk kuvvetlerine karşı kendini koruma sözü veren bir açıklama yaptı.
Açıklamada, “Bizler [Sovyet] Afgan savaşının, eski sınır muhafızlarının ve diğer barışçıl işlerin gazilerini temsil ediyoruz. Bizim tek bir meşru talebimiz var: Referandum istiyoruz. Eğer bize karşı çıkarsanız cehenneme hoşgeldiniz. İyi bir direnme savaşı vereceğiz. Subaylar, Tanrı yardımcınız olsun!” deniyordu.
ABD’li ve Avrupalı yetkililerin doğu Ukrayna’daki protestoları küçük, halkın desteğini görmeyen, Rusya tarafından örgütlenmiş komplolar olarak ciddiye almaması, onların Kremlin’den olmasa da halktan geniş destek gördüğü izlenimi veren yerel haberlerle açıkça çelişmektedir.
Geleneksel olarak Rusya ile ortak davranmış olan Ukraynalı subaylar protestoları kınıyor ve onlara son vermeye çalışıyorlar. Bu hafta, Yanukoviç’in daha önce iktidarda olan Bölgeler Partisi’nin Donetsk’teki resmi bir görevlisi, Nikolai Levçenko, protestocuların işgal ettikleri binalardan çıkıp evlerine dönmelerini istedi. O, Donetsk ve Lugansk çevresindeki maden havzasına gönderme yaparak, “Binaları işgal edenler, özellikle de silahlı olanlar, Donbas’taki herkes için bir tehlike oluşturuyorlar.” dedi.
Almanya’da yayımlanan Süddeutsche Zeitung gazetesi, dün, doğu Ukrayna’daki protestoları, Kiev’in Bağımsızlık Meydanı’nda (Maidan) düzenlenmiş ve Şubat ayındaki faşist darbeye yol açmış olan orta-sınıf protestolarından ayıran toplumsal uçuruma dikkat çekti.
Gazete şunları yazdı: “Kiev’deki Maidan’da, gençler, öğrenciler, Avrupa yanlısı iş adamları, genç girişimciler, orta sınıf vardı. Ama Donetskli gazeteci Dennis Kasansky’e göre, burada, doğuda olan, Rusya yanlısı bir ayaklanma değil toplumsal bir isyan söz konusu. O, haklı görünüyor.” Süddeutsche Zeitung, doğudaki protestocuların “günümüz araştırmacıları tarafından modernleşmenin kaybedenleri denilen, temel toplumsal haklardan mahrum insanlar” olduğunu belirtti.
Katliam riskini arttırmanın sorumluluğu, doğrudan doğruya Obama yönetimine ve onun Avrupalı müttefiklerine aittir. Onlar, Kiev’de Batı yanlısı ve Rusya karşıtı bir yönetimi iktidara getirerek Rusya’yı jeo-stratejik olarak kuşatmak amacıyla, Sağ Sektör gibi faşist, Rus karşıtı güçler tarafından gerçekleştirilen darbeyi teşvik etmiş ve desteklemişlerdir. NATO güçleri, şimdi, Kiev’in histerik ezme tehditlerini destekliyor ve Batı’nın Avrupa’daki askeri müdahalesini arttırma çağrısı yapıyorlar.
NATO’nun Avrupa’daki askeri komutanı ABD Hava Kuvvetleri Generali Philip Breedlove, Rusya’yı NATO birlikleri ile çevirmek için bir askeri yığınak planı hazırladığını söyledi. O, AP haber ajansına yaptığı bir röportajda, “Aslında bizim aradığımız şey, en doğudaki müttefiklerimize güvence sağlayacak bir toprak parçası, hava ve deniz önlemleridir. Ben bunu önümüzdeki hafta sunmakla görevlendirildim. Onu erken bitirmek niyetindeyim.” dedi.
Breedlove, ABD’li askerlerin Rusya ile sınırı olan “cephe” ülkelere gönderilip gönderilmeyeceği sorusuna evet yanıtını verdi: “Herhangi bir ülkeden gelen katkıyı reddetmem.”
Breedlove, bir NATO yığınağı çağrısını, Rusya’nın kendi kapsamlı yığınağını yaptığı ve Ukrayna’yı işgal etmeye hazırlandığı iddialarına dayandırdı ki NATO, bu iddiaların doğruluğuna ilişkin hiçbir kanıt göstermiş değil. Bununla birlikte, dün, NATO, pistteki Rus savaş uçaklarının ve helikopterlerinin, bir topçu birliğinin ve bir Rus Özel Kuvvetler Birliği’nin birkaç fotoğrafını yayımladı.
Breedlove’nin, bunların Ukrayna sınırına yığılmış 40.000 Rus askerinin varlığını kanıtladığına ilişkin iddiaları, Washington’daki düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi’nden askeri uzman Anthony Cordesman’inkilerle çelişiyor. AP haber ajansı, Cordesman’in “Rus güçlerinin sınır bölgesindeki yığınağının ne kadar olduğu bu resimlerden belli değil” sözlerini aktardı.
Cordesman, “Onlar, hafif ve ağır silahlı güçlerin bir bileşimi olduğunu ve hızla hareket edebileceğini gösteriyor... Ama gösterdikleri yalnızca bu.” dedi.
Bu hafta başlarında Rusya-Ukrayna sınırı boyunca yolculuk eden CNN muhabirleri, Rus ordusunun varlığına ilişkin bir işaret görmediklerini bildirdiler.