Son günlerde, küresel otomotiv sektöründe çalışan on binlerce işçi, düşük ücretlere ve kötü çalışma koşullarına karşı güçlü bir grev dalgası yaratmış durumda.
Geçtiğimiz Perşembe günü, 13.000 dolayında işçi, Macaristan’ın Győr kentinde bulunan Alman Audi firmasının montaj ve motor fabrikasında bir haftalık bir greve çıktılar. Fabrikadaki işçiler, dünyanın en büyük araba üreticisi Volkswagen Group’un sahibi olduğu Audi ve diğer markalar için benzinli, dizel ve elektrik motorlarının yanı sıra, her yıl 100.000 binek otomobili, lüks spor araba ve sportif arazi aracı (SUV) üretiyorlar.
Ülkedeki hayat pahalılığı Batı Avrupa’dakilerle kıyaslanabilir olmasına rağmen, bir Macar Audi işçisi ayda aşağı yukarı 1.000 avro kazanıyor (Alman meslektaşının yaklaşık üçte biri). Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Polonya gibi Doğu Avrupa ülkelerindeki meslektaşlarından da önemli ölçüde daha az kazanan işçiler, yüzde 18’lik bir ücret artışı ve ayda en az bir kez bütün hafta sonu çalışmamayı talep ediyorlar.
Grev, Başbakan Victor Orbán’ın sağcı hükümetinin, şirketlerin işçilere ortalama olarak bir haftada altı güne denk çalışmaları için baskı yapmalarını sağlayan nefret edilen fazla mesai yasasının geçmesine karşı kitlesel bir protesto dalgasıyla kesişiyor. Halk arasında “kölelik yasası” olarak adlandırılan kanun, Macaristan’daki en büyük yatırımcılar olan yabancı araba üreticileri eliyle dayatıldığı için “Audi, Mercedes, BMW Yasası” olarak da biliniyor.
Macaristan’daki grev, 2017 yazında Slovakya’daki Volkswagen ve Sırbistan’daki Fiat Chrysler işçilerinin ve bir yıl önce Romanya, Craiova’daki Ford işçilerinin grevlerinin ardından geliyor. Volkswagen Group’un yüksek karlı düşük maliyetli markası Skoda’da çalışan Çek işçiler de, ücretler nedeniyle önümüzdeki ay greve gitmeye hazırlanıyor.
Bu mücadeleler, Meksika’daki işçilerin, otomotiv ve araba parçası işçilerinin uluslararası mücadelesi haline gelen bir mücadeleye öncülük ederken gerçekleşiyor. Son iki haftadır, ABD’nin Teksas, Brownsville sınırının hemen karşısında bulunan Matamoros’ta, 70.000 kadar işçi, maquiladora denilen fabrikalarda bir dizi fiili grev düzenliyor.
İşçilere, otomotiv sektörüne ve diğer sektörlere parça üretmeleri için saatlik 75 gibi düşük bir ücret ödeniyor. İşçiler, yüzde 20’lik bir zam ve 1.700 dolar ikramiye talep ediyorlar. İşçilerin eylemi, halihazırda sınırdan çok önemli parçaların ihracatını kesmiş ve Michigan’daki, Kanada, Ontario’daki ve başka yerlerdeki Ford ve GM montaj fabrikalarında üretimin yavaşlamasına neden olmuş durumda.
İşçilerin grevde olduğu şirketler arasında, Morgan Stanley ve Goldman Sachs yatırım bankeri Lynn Tilton’in sahibi olduğu ve net değeri 830 milyon dolar olan Michigan merkezli Dura Automotive ve Auburn Hills var. Matamoros’taki diğer büyük otomotiv tedarikçileri, GM’nin eskiden parça şubesi olan Delphi’yi, Johnson Controls’ü ve Kanada merkezli Magna’yı içeriyor.
Trump yönetimi ABD-Meksika sınırına bir duvar inşa etmek ister, Meksika’dan ve Orta Amerika’dan gelen göçmenlere karşı cadı avı sürdürür ve Demokratlar “sınır güvenliği”ne bağlılıklarını ilan ederken, ABD merkezli şirketlerin mallarının sınırdan girip çıkmasıyla herhangi bir sorunu bulunmuyor. “Brownsville-Matamoros Borderplex” serbest ticaret bölgesi, 2018’de otomotiv sektörü ve diğer sektörler için en az 7 milyar değerinde makine, parça ve montajı yapılmış araç taşıyan dört uluslararası köprüye ve bir uluslararası demiryoluna sahip.
Cesur Matamoros işçileri, yoksulluk ücretlerini ve kölece çalışma koşullarını dayatan şirket sendikalarına karşı grev komiteleri kurdular. ABD’deki işçilere mücadelelerini birleştirme çağrısı yapmak için ABD sınırına yürüdüler. Medyanın uyguladığı karartma karşısında, WSWS, Meksikalı grevci işçilere bir ses ve perspektif sağladı.
Onların mücadelesi, ABD’deki otomotiv işçilerine ilham vermiş durumda. Fiat Chrysler’in Ohio, Toledo’da bulunan Jeep fabrikasından bir işçi, WSWS Otomotiv İşçileri Bülteni’ne şunları yazdı: “Meksika’daki durum bizim eylem çağrımızdı. Bizler, üzerine yazıldığı kağıt kadar değeri olmayan bir toplu sözleşmeye göre çalışıyoruz. Bize sattıkları bu kokuşmuş sözleşme, doğrudan doğruya [sendika] önderliğimizin tepesindeki yozlaşma ile alakalı. Burada sokaklara çıkmamız gerekiyor… Lütfen, Meksika’daki kardeşlerimize, onlarla ne kadar gurur duyduğumuzu söyleyin. Onlar, gerçek kahramanlar! Gösterilerine katılmak için sınırda onlarla bir araya gelebilmeyi isterim. Yüreğimiz onlarla ve güçlü kalmalarını umuyoruz. Gracias!”
ABD’deki, Kanada’daki ve Meksika’daki işçilerin birleşme arayışı, UAW’nin ve onun Kanadalı kopyası Unifor’un gerici milliyetçi kampanyasına karşı gelişiyor. Matamoros işçileri sınıra yürürken, Unifor Genel Başkanı Jerry Dias “Meksika malı” arabaları boykot etme çağrısı yapıyordu.
Ortada ne bir Meksika malı ne de bir Amerikan ya da Kanada malı bir araba var. Modern bir araç, düzinelerce ülkede bulunan işçiler tarafından üretilip montajlanan 30.000 parçadan oluşuyor; dünyanın her yerinden hammaddeleri çıkarıp işleyen işçilerden söz etmiyoruz bile. Ulusötesi şirketler, tek bir metayı üretmek için düzinelerce ülkedeki işçinin emek gücünü sömürüyor ve en yüksek karın peşinde tüm dünyada üretimi kaydırıyor.
Sendikalar uzun süredir işçilerin işlerini ve yaşam standartlarını ortadan kaldırmakta otomotiv patronlarıyla yaptıkları işbirliğini gizlemek için milliyetçiliği kullanırlarken, sendika yöneticileri, işçilerden çıkarılan ek karlardan, yönetim-sendika işbirliğiyle çevrilen şirket yanlısı çeşitli dolaplar üzerinden akan rüşvetler ve para biçiminde bir pay alıyorlar.
UAW ve Unifor, ABD’deki ve Kanada’daki işçilerin de şirketlerin denetimindeki sendikalara başkaldıracağı; tüm dünyadaki işçilerle küresel otomotiv şirketlerine ve kapitalist sisteme karşı ortak bir mücadelede birleşeceği korkusuyla, medyanın Matamoros mücadelesine karartma uygulamasına arka çıkıyor.
Korktukları şey, tam da yapılması gerekendir. WSWS, bütün işçileri ve gençleri, General Motors’un ABD’deki ve Kanada’daki beş fabrikasını kapatma ve 15.000 dolayında işçiyi işten çıkarma planına karşı mücadele etmek için 9 Şubat’ta şirketin Detroit’teki genel merkez binası önünde düzenlenecek gösteriye katılmaya ve destek vermeye çağırıyor.
Gösterinin çağrısı, fabrikaların kapanmasına karşı 9 Aralık’ta Detroit’te WSWS Otomotiv İşçileri Bülteni’nin ve Sosyalist Eşitlik Partisi’nin desteği ile düzenlenen olağanüstü toplantıda kurulan Taban Komiteleri Güç Birliği Yürütme Komitesi tarafından yapıldı.
Bu toplantıda, UAW’den ve Unifor’dan bağımsız taban komiteleri inşa etme yönünde bir karar kabul edildi. Komiteler, “Otomotiv parçası işçileri, öğretmenler, Amazon işçileri, hizmet işçileri ve diğer işçiler dahil tüm işçiler arasında iletişim ve işbirliği hatları kuracağını ve Amerikalı işçilerin Kanada’daki, Meksika’daki ve dünyanın geri kalanındaki sınıf kardeşlerimizle birliği uğruna mücadele edeceğini ilan eder.”
Otomotiv işçilerinin, öğretmenlerin ve diğer sektörlerden işçilerin dünya genelindeki mücadelelerinin nesnel mantığı, işçi sınıfının bütün kesimlerini bir araya getirecek bir genel grev yönündedir. Bu nesnel hareketin, işçi iktidarı ve dünya ekonomisinin sosyalist temelde yeniden örgütlenmesi uğruna siyasi bir mücadele biçiminde bilinçli bir şekilde geliştirilip örgütlenmesi gerekiyor.