Predsjednik međunarodnog uredničkog odbora WSWS-a David North poslao je sljedeće pismo prijatelju koji je zatražio njegovo mišljenje o nedavnoj online diskusiji održanoj na američki koledž o rusko-ukrajinskom ratu.

Dragi prijatelju,

Hvala što ste mi skrenuli pažnju na onlajn diskusiju o rusko-ukrajinskom ratu i omogućili mi pristup događaju u kampusu. Preslušao sam prenos i daću vam, kao što ste tražili, svoje „profesionalno“ mišljenje o izlaganju dvojice akademika. Koncentriraću se na napomene istoričara, sa čijim radom u oblasti proučavanja holokausta sam upoznat. U svakom slučaju, dao je najbitnije komentare.

Da budem iskren, bio sam razočaran, ako ne i iznenađen, površnim pristupom ovoj kritičnoj i opasnoj prekretnici u svjetskim događajima. Kao što znate, moja ocjena rata je ocjena nekoga ko je bio aktivan u međunarodnoj socijalističkoj politici. World Socialist Web Site javno je osudio rusku invaziju na Ukrajinu. Međutim, ovo principijelno suprotstavljanje političke ljevice nema ništa zajedničko sa groteskno jednostranim zvaničnim propagandnim narativom SAD-NATO, koji invaziju predstavlja kao potpuno ničim izazvan akt agresije Rusije.

Važni događaji kao što su ratovi i revolucije uvijek pokreću složene probleme uzročnosti. To je jedan od razloga zašto je proučavanje istorije nezaobilazan temelj ozbiljne političke analize. Ova opšta istina dobija izuzetnu važnost u svakoj raspravi o Rusiji. Ova zemlja je bila mjesto vjerovatno najznačajnijeg političkog događaja dvadesetog stoljeća, Oktobarske revolucije 1917., čije istorijsko, političko i intelektualno nasljeđe još uvijek odjekuje u našem vremenu. Proučavanje sovjetske istorije ostaje ključno za razumevanje politike i problema savremenog sveta.

Iznošenje ove tačke nije stvar političke nostalgije. Početne napomene istoričara ukratko su upućivale na posljednje decenije SSSR-a i naglašavale traumu uzrokovanu njegovim raspadom. Međutim, njegovo isticanje uticaja ovog događaja na ličnu psihologiju Vladimira Putina nije dovelo do ozbiljnog razumevanja ni Rusije ni sadašnjeg rata. Nije pokušao da objasni socio-ekonomske osnove režima koji je proizašao iz odluke staljinističke birokratije da likvidira Sovjetski Savez.

Suštinska pitanja nisu postavljana. U čijim interesima vlada Putin? Kakav je uticaj privatizacija državne imovine imala na percepciju ruske kapitalističke elite o njenim bezbednosnim interesima? Upoređujući Putinovu spoljnu politiku sa onom Sovjetskog Saveza, koji su se elementi njegove politike promenili, a koji su ostali?

Geografija je uporan faktor, i to je onaj koji je proganjao Rusiju, zemlju koja je bila teren tolikih invazija—uključujući, moram li da spomenem, rat istrebljenja koji je pokrenula nacistička Nemačka pre samo 80 godina, a koji je odneo živote između 30 i 40 miliona građana. Istoričar je spomenuo uticaj mafijaške scene na Putina ispred štaba Štazija u Berlinu 1989. Teško mi je poverovati da je taj incident uticao na njega više od trajnog društvenog sećanja na „Veliki otadžbinski rat“ i njegove naknadne potrese.

Katastrofa koja je počela 22. juna 1941. ugrađena je u kolektivnu svijest Rusa. Ovdje se ne radi o opravdavanju nacionalističkih zaključaka koje donosi Putin, a da ne spominjemo ultradesničarske elemente poput Aleksandra Dugina iz Drugog svjetskog rata. Ali iskustvo Drugog svjetskog rata važnije je za razumijevanje ruskih percepcija, uključujući među radnicima, nego navodni snovi o izgubljenom carstvu.

S obzirom na to, ono što mi je najviše zabrinjavalo u diskusiji o ratu na vebinaru je odsustvo bilo kakvog spominjanja ratova koje su Sjedinjene Države, često uz podršku svojih NATO saveznika, vodile tokom posljednjih 30 godina. Cijelo medijsko praćenje ovog rata okarakterisano je licemjerjem koji je odvratan. Čak i ako se prihvate kao apsolutno istiniti svi zločini koji se pripisuju Rusima tokom poslednjih mesec dana, oni se ne približavaju razmerama užasa koje su Sjedinjene Države i NATO naneli Iraku, Libiji i Avganistanu—da ne spominjemo druge zemlje koje su na udaru američkih bombardovanja, raketnih udara i ciljanih ubistava. Na osnovu onoga što se vidi i čita u elektronskim vijestima i štampanim medijima, moglo bi se steći utisak da je Sjedinjene Države obuzeo virulentni oblik kolektivne amnezije.

Zar se niko ne sjeća “Šoka i strahopoštovanja” (“Shock and Awe”)? Da je Pentagon planirao rat protiv Ukrajine, Kijev i Harkov bi bili sravnjeni prve noći rata. Američki mediji ponašali su se kao da je napad na porodilište u Mariupolju (Ako se ova naracija uzme da je istinita što jos nije provjereno) koji je koštao tri života bio čin neopisive brutalnosti. Da li su svi zaboravili američko bombardovanje skloništa Amirijah na periferiji Bagdada u februaru 1991. u kojem je ubijeno otprilike 1.500 žena i djece? Vjerojatno se procjenjuje da broj smrtnih slučajeva uzrokovanih američkim “ratovima izbora” iznosi više od milion. A umiranje se nastavlja. Milioni djece gladuju u Avganistanu. Tamnopute izbjeglice od katastrofe koju su u Libiji stvorile NATO bombe i dalje se dave u Mediteranu. Da li neko obraća pažnju na ovo? Da li su životi ljudi centralne Azije i Bliskog istoka manje dragoceni od života Evropljana u Ukrajini?

Novinari koji sada upoređuju Putina sa Hitlerom kao da su zaboravili šta su sami pisali tokom vazdušnog rata na Srbiju i kasnije invazije na Irak. Istoričar je Thomasa Friedman-a iz New York Times-a nazvao velikim geopolitičkim misliocem. Podsetimo se šta je napisao 23. aprila 1999. godine, tokom američko-NATO bombardovanja Srbije:

“Ali ako je jedina snaga NATO-a to što može da bombarduje zauvek, onda mora da izvuče svaku uncu iz toga. Hajde da barem napravimo pravi vazdušni rat. Ideja da ljudi i dalje drže rok koncerte u Beogradu, ili izlaze na nedeljne vrteške, dok njihovi sunarodnici Srbi „čiste“ Kosovo je nečuvena. U Beogradu bi trebalo da bude ugašeno svetlo: na meti moraju da budu svaka elektromreža, vodovod, most, put i ratna fabrika.

Hteli mi to ili ne, mi smo u ratu sa srpskim narodom (Srbi svakako tako misle), a ulozi moraju biti vrlo jasni: svake nedelje kada pustošite Kosovo, mi ćemo vašu zemlju unazaditi za jednu deceniju tako što ćemo vas smrviti. Hoćeš 1950? Možemo 1950. Hoćeš 1389? Možemo i 1389. Ako možemo da postavimo pitanje na taj način, gospodin Milošević će trepnuti, a možda smo juče videli njegovo prvo lepršanje.”

Dozvolite mi da se prisjetim riječi Washington Post-a George Will-a, koji se sada pjeni od bijesa zbog Putinovih zločina. Ali ovo je ono što je Will napisao tokom američke invazije na Irak u kolumni od 7. aprila 2004.:

“Promjena režima, okupacija, izgradnja nacije–jednom riječju, imperija–su krvavi poslovi. Sada se Amerikanci moraju učvrstiti za sprovođenje nasilja neophodnog da se razoružaju ili poraze iračke urbane vojne snage…”

Nedelju dana kasnije, 14. aprila 2004, Will je pokrenuo još jednu ubistvenu tiradu u Post-u:

“Nakon Faludže, jasno je da je prvi red posla za Marince i druge američke snage njihov osnovni posao: nanošenje smrtonosne sile.”

Will-ove kolumne nisu bile izuzetne. Bile su prilično tipične za ono što su američki stručnjaci pisali u to vrijeme. Ali ono što se promijenilo je reakcija šire javnosti. U to vrijeme, protivljenje američkim ratovima i vanjskoj politici koja ih je podstakla je bilo široko rasprostranjeno. Ali danas je teško pronaći čak i tragove protivljenja javnosti.

Ispitivanje agresivne vanjske politike Sjedinjenih Država od raspada SSSR-a nije samo pitanje razotkrivanja američkog licemjerja. Kako je moguće razumjeti rusku politiku bez analize globalnog konteksta u kojem su formulisane? S obzirom na činjenicu da su Sjedinjene Države nemilosrdno vodile rat, da li je iracionalno da Putin sa uzbunom gleda na širenje NATO-a? On i drugi ruski kreatori politike svakako su svjesni ogromnog strateškog interesa Sjedinjenih Država za područje Crnog mora, Kaspijskog regiona i, što se toga tiče, evroazijskog kopna. Nije baš tajna da su pokojni Zbigniew Brzezinski i drugi vodeći američki geostratezi dugo insistirali da je odlučujući strateški cilj američka dominacija Evroazijom–takozvanim „svetskim ostrvom“.

Ovaj imperativ je postao još kritičniji u kontekstu eskalacije američkog sukoba s Kinom.

U tom okviru budućnost Ukrajine je postala pitanje od velike važnosti za Sjedinjene Države. Brzezinski je eksplicitno naveo da je Rusija, lišena uticaja u Ukrajini, svedena na status male sile. Još zlokobnije, Brzezinski je otvoreno govorio o namamljivanju Rusije u rat u Ukrajini koji bi se pokazao jednako samodestruktivnim kao i ranija sovjetska intervencija u Avganistanu. Pregled događaja koji su doveli do rata–vraćajući se na puč na Majdanu koji su podržali SAD 2014.–snažno podržava argument da je ovaj cilj sada postignut.

Opet, priznanje da je Rusija akcije Sjedinjenih Država i NATO-a shvatila kao ozbiljnu prijetnju nije opravdanje invazije. Ali zar ne bi trebalo postojati kritička procjena kako je politika Sjedinjenih Država do toga dovela, pa čak i namjerno podstakla?

U eseju koji je Foreign Affairs objavio 28. decembra 2021., skoro dva mjeseca prije invazije, analitičar Dmitri Trenin je napisao:

“Konkretno, Kremlj bi mogao biti zadovoljan ako bi američka vlada pristala na formalni dugoročni moratorij na proširenje NATO-a i opredjeljenje da se ne postavljaju rakete srednjeg dometa u Evropi. To bi također moglo biti ublaženo posebnim sporazumom između Rusije i NATO-a koji bi ograničio vojne snage i aktivnosti tamo gdje se susreću njihove teritorije, od Baltičkog do Crnog mora. …

Naravno, otvoreno je pitanje da li je Biden-ova administracija spremna da se ozbiljno angažuje sa Rusijom. Protivljenje bilo kakvom sporazumu bit će veliko u Sjedinjenim Državama zbog domaće političke polarizacije i činjenice da sklapanje sporazuma s Putinom otvara Biden-ovu administraciju za kritike da popušta autokratu. Opozicija će također biti velika u Evropi, gdje će lideri smatrati da ih dogovoreno rješenje između Washington-a i Moskve ostavlja po strani. [„Šta Putin zaista želi u Ukrajini: Rusija nastoji da zaustavi širenje NATO-a, a ne da aneksira više teritorija“]”

Da je sporazum o ne-NATO statusu Ukrajine mogao biti osiguran, zar to ne bi bilo bolje od sadašnje situacije? Može li se ozbiljno tvrditi da Rusija nije imala razloga da prigovara integraciji Ukrajine u NATO? Oni koji su iskusili krizu iz oktobra 1962. sećaju se da je ona izazvana postavljanjem balističkih projektila Sovjetskog Saveza na Kubu. Iako je to učinjeno uz punu saglasnost Castro-vog režima, predsjednik Kennedy je jasno stavio do znanja da Sjedinjene Države neće prihvatiti sovjetsko vojno prisustvo na zapadnoj hemisferi i da su spremne riskirati nuklearni rat po tom pitanju. To je bilo prije 60 godina. Može li itko ozbiljno vjerovati da bi Biden-ova administracija danas djelovala manje agresivno kada bi, na primjer, Mexico ili bilo koja druga karipska ili latinoamerička država ušla u vojni savez s Kinom, čak i onaj koji bi tvrdio da je isključivo defanzivni?

Postoji još jedno pitanje koje nije ozbiljno obrađeno. Oba profesora su minimalizirala kontinuirani politički i kulturni utjecaj fašizma u Ukrajini, što se pokazuje u ponovnom veličanju masovnog ubice Stepana Bandere i utjecaja teško naoružanih paravojnih snaga, poput bataljona Azov, koji se poistovjećuju sa zastrašujućim nasljeđem Organizacija ukrajinskih nacionalista (OUN) i njene oružane snage, Ukrajinska povstanska armija (UPA). Kritična uloga koju su OUN i UPA odigrale u istrebljivanju ukrajinskih Jevreja stvar je utvrđene istorijske činjenice. Najnoviji izvještaj o njihovim genocidnim zločinima, Ukrajinski nacionalisti i holokaust: Učešće OUN i UPA u uništavanju ukrajinskog jevrejstva, 1941-1944, (Ukrainian Nationalists and the Holocaust: OUN and UPA’s Participation in the Destruction of Ukrainian Jewry, 1941-1944,) autora John-Paula Himke, čini vrlo teškim za čitanje.

Užasi Drugog svjetskog rata 'nisu samo' stvar istorije. (Stavio sam „nisu samo“ pod navodnicima jer ove dve reči nikada ne bi trebalo koristiti kada se pominju događaji povezani sa zločinima kao što je Holokaust.) Poznato je da kult Stepana Bandere i opravdanje svih zločina s kojima je on povezan se ponovo pojavjuje kao moćan i izuzetno opasan faktor u političkom i kulturnom životu Ukrajine nakon raspada SSSR-a.

U svojoj autoritativnoj biografiji Stepana Bandere Život i zagrobni život ukrajinskog nacionaliste: fašizam, genocid i kult (The Life and Afterlife of a Ukrainian Nationalist: Fascism, Genocide, and Cult) istoričar Grzegorz Rossoliński-Liebe napisao je da su nakon 1991:

“Bandera i ukrajinski revolucionarni nacionalisti su ponovo postali važni elementi zapadnoukrajinskog identiteta. Ne samo aktivisti krajnje desnice, već i glavni tok zapadno-ukrajinskog društva, uključujući profesore srednjih škola i univerzitetske profesore, smatrali su Banderu ukrajinskim nacionalnim herojem, borcem za slobodu i osobom koju treba odati počast zbog njegove borbe protiv Sovjetskog Saveza. Postsovjetska politika sećanja u Ukrajini potpuno je ignorisala demokratske vrednosti i nije razvila bilo kakav neapologetski pristup istoriji. [str. 553]

Rossoliński-Liebe dalje izvještava:

“Do 2009. godine otkriveno je tridesetak Banderinih spomenika u zapadnoj Ukrajini, otvorena su četiri Bandera muzeja, a nepoznat broj ulica je preimenovan po njemu. Kult Bandere koji se pojavio u postsovjetskoj Ukrajini liči na onaj koji je ukrajinska dijaspora praktikovala tokom Hladnog rata. Novi neprijatelji banderovaca postali su istočni Ukrajinci koji govore ruski, Rusi, demokrati, a povremeno Poljaci, Jevreji i drugi. Spektar ljudi koji praktikuju ovaj kult je veoma širok. Među obožavateljima Bandere, s jedne strane mogu se naći aktivisti krajnje desnice obrijanih glava koji na komemoracijama izvode fašistički pozdrav i tvrde da je Holokaust najsjajnija epizoda u ukrajinskoj istoriji, a s druge strane profesori u srednjoj školi i na univerzitetima. [str. 554]”

Tokom Hladnog rata, desničarski ekstremistički ukrajinski lobi izvršio je značajan međunarodni uticaj, posebno u bivšoj Zapadnoj Nemačkoj, Sjedinjenim Državama i Canada-i. Sve do njegovog ubistva od strane sovjetskog KGB-a u Minhenu 1959. godine, Bandera je davao intervjue koji su emitovani u Zapadnoj Nemačkoj. Pažnju zaslužuje i karijera Banderinog zamjenika Iaroslava Stet'ka poslije Drugog svjetskog rata. Dopisivao se sa Hitlerom, Musolinijem i Frankom i pokušavao da dobije podršku Trećeg Rajha za „slobodnu ukrajinsku državu“ koju je Stecko proglasio nakon nemačke invazije na Sovjetski Savez. Ovaj projekat se pokazao neuspešnim, jer nacistički režim nije imao interes da zadovolji težnje ukrajinskih nacionalista. Stecko je odveden u „počasno zarobljeništvo“ i doveden u Berlin. U julu 1941. dao je izjavu u kojoj je rekao:

“Smatram da je marksizam proizvod jevrejskog uma, koji su, međutim, u praksi primijenili u moskovskom zatvoru naroda moskovitsko-azijski narodi uz pomoć Jevreja.  Moskva i Jevreji su najveći neprijatelji Ukrajine i nosioci koruptivnih boljševičkih internacionalističkih ideja...

Zato podržavam uništavanje Jevreja i svrsishodnost donošenja nemačkih metoda istrebljenja Jevreja u Ukrajinu, zabranjujući njihovu asimilaciju i slično. [Himka, str. 106]”

Stecko je preživio rat, postao je poznata ličnost u međunarodnoj desničarskoj politici i služio je kao član odbora Svjetske antikomunističke lige. Među mnogim priznanjima koje je primio za svoju doživotnu borbu protiv marksizma je proglašenje počasnog građanina kanadskog grada Winnipeg-a 1966. To nije bilo sve. Godine 1983, izvještava Rossoliński-Liebe, Stecko je „bio pozvan u Kapitol i Bijelu kuću, gdje su George Bush i Ronald Reagan primili 'poslednjeg premijera slobodne ukrajinske države'.” [str. 552]

Rossoliński-Liebe se sjeca jos jednog događaja: 

Dana 11. jula 1982, tokom Sedmice Zarobljenih Nacija, crveno-crna zastava OUN-B, predstavljena na Drugom velikom kongresu ukrajinskih nacionalista 1941-e je vijorila iznad Kapitola Sjedinjenih Država. Simbolizirala je slobodu i demokratiju, a ne etničku čistoću i genocidni fašizam. Niko nije shvatio da se radi o istoj zastavi koja je vijorila sa gradske vijećnice u Lavovu i drugih zgrada, pod kojom su u julu 1941. maltretirani i ubijani jevrejski civili od strane pojedinaca koji su se identificirali sa tom istom zastavom. [str. 552]

Međunarodni kontakti ukrajinskih neonacista su jako relevantni za sadašnju krizu. Nedavno je otkriveno da su se kanadski zvaničnici sastali sa pripadnicima bataljona Azov. Prema izvještaju koji je objavio Ottawa Citizen 9. novembra 2021:

“Kanađani su se sastali i bili informisani od strane čelnika bataljona Azov u junu 2018-te. Oficiri i diplomate se nisu protivili sastanku i još su dozvolili da se fotografišu sa zvaničnicima bataljona uprkos prethodnim upozorenjima da jedinica sebe vidi kao pronacističku. Bataljon Azov je potom te fotografije koristio za svoju onlajn propagandu, ističući da je kanadska delegacija izrazila 'nadu u daljnu plodnu saradnju'.

Izvještaj dalje nastavlja:

Godinu dana prije sastanka, kanadska Združena Operativna Grupa Ukrajina objavila je brifing o bataljonu Azov, priznajući njegovu povezanost s nacističkom ideologijom. „Više pripadnika Azova opisali su sebe kao naciste“, upozorili su kanadski oficiri na svom brifingu 2017-te.

Šef Kanadske mreže protiv mržnje, Bernie Farber je rekao da su Kanađani trebali odmah napustiti brifing bataljona Azov. “Pripadnici kanadskih oružanih snaga se nemogu sastati sa nacistima; i to je zakon”, rekao je Farber. “Ovo je užasna greška koju nije trebalo napraviti.”

Postoji još jedan uznemirujući aspekt ove priče koji se direktno odnosi na izuzetno agresivnu antirusku politiku kanadske vlade. Chrystia Freeland je potpredsjednica kanadske vlade. Njen djed, Mykhailo Khomiak, uređivao je nacističke novine Krakivski Visti (Krakovske vijesti) u okupiranoj Poljskoj, a zatim nakratko u Beču od 1940. do 1945. Naravno, zamjenica premijera Freeland ne bi trebala biti odgovorna za grijehe i zločine svoga djede; ali su se postavila ozbiljna pitanja o uticaju desnog ukrajinskog nacionalizma na njene političke stavove, a samim tim i na politiku kanadske vlade.

Kanadska National Post izvijestila je 2. marta 2022:

“Freeland se pridružila nekoliko hiljada demonstranata na proukrajinskom skupu u centru Toronta. Na fotografiji koju je njena kancelarija naknadno objavila na Tviteru, Freeland se može videti kako pomaže da podigne crveno-crni šal sa sloganom 'Slava Ukrajini' (Slava Ukrajini).

Posmatrači su brzo primijetili da su crveno-crna bile zvanične boje Ukrajinske pobunjeničke armije, nacionalističke partizanske grupe aktivne tokom Drugog svjetskog rata.

Nespremnost medija da preduzmu intenzivnu istragu o porodičnim vezama Freelanda i široj povezanosti ukrajinske krajnje desnice i kanadske vlade je u oštroj suprotnosti s lovom na vještice čiji je cilj suzbijanje svih tragova ruskog utjecaja u kulturnom životu zemlje. Ranije ovog meseca, 20-godišnji ruski klavirski virtuoz, Aleksandar Malofejev—koji ni na koji način nije odgovoran za rusku invaziju na Ukrajinu—nije mogao da nastavi sa recitalima koji su bili zakazani u Vankuveru i Montrealu. Slična čistka ruskog kulturnog uticaja je u toku u Sjedinjenim Državama i širom Evrope. Ovu ponižavajuću kampanju–koja je negacija kulturnih veza između Sjedinjenih Država i Rusije koje su počele cvjetati sredinom 1950-ih uprkos Hladnom ratu–treba gledati kao manifestaciju vrlo opasnih političkih i ideoloških impulsa i motiva koji su na poslu u sadašnjoj krizi. Daleko od osuđivanja i suprotstavljanja antiruskoj histeriji, intelektualne i kulturne institucije joj se uglavnom prilagođavaju.

Postoji konačna kritika koju moram uputiti u vezi vebinara. U diskusiji nije bilo spominjanja ekstremne političke i društvene krize u Sjedinjenim Državama, kao da domaća situacija nema apsolutno nikakve veze sa veoma agresivnim stavom Sjedinjenih Država. Mnoge ozbiljne studije o Prvom i Drugom svjetskom ratu fokusirale su se na ono što je među historičarima poznato kao “Der Primat der Innenpolitik” (Primat domaće politike). Ovo tumačenje, koje je ranih 1930-ih razvio ljevičarski njemački istoričar Eckart Kehr, stavilo je središnji naglasak na ulogu domaćih društvenih sukoba u formuliranju vanjske politike.

Pažljivo razmatranje Kehr-ovih koncepcija–koje su stekle veliki utjecaj među narednim generacijama istoričara–svakako je neophodno u analizi političkih motiva Biden-ove administracije. Od prijelaza decenije, Sjedinjene Države su potresle dvije istorijske krize: (1) pandemija COVID-19 i (2) pokušaj (i za malo uspješan) državni udar 6. januara 2021. Oba ova događaja, čak i kada se posmatraju izolovano su bili traumatična iskustva.

U samo dvije godine, Sjedinjene Države su pretrpjele najmanje 1 milijun smrtnih slučajeva od COVID-19, više nego u bilo kojem američkom ratu i, moguće, više od ukupnog broja smrtnih slučajeva koje su Amerikanci pretrpjeli u svim američkim ratovima. Stvarni broj smrtnih slučajeva, zasnovan na studiji viška smrtnih slučajeva, može biti daleko veći. To znači da je izuzetno veliki broj Amerikanaca doživio gubitak članova porodice i bliskih prijatelja. Više od 1 od 100 Amerikanaca starijih od 65 godina je umrlo. Milioni Amerikanaca su se zarazili, a veliki, ali još neproračunat broj njih se bori s posljedicama Long COVID-a. Normalni obrasci društvenog života poremećeni su na načine koji se nikada nisu iskusili u istoriji Sjedinjenih Država. Dugotrajna socijalna izolacija je intenzivirala problem mentalnog zdravlja, koji je bio izuzetno ozbiljan i prije početka pandemije. I što je najgore, pokazalo se da su Sjedinjene Države nesposobne da ovu krizu privedu kraju. Davanje prioriteta ekonomskim interesima u odnosu na zaštitu ljudskih života spriječilo je provođenje politike nulte-COVID koja je mogla okončati pandemiju.

Ekstremne društvene, ekonomske i političke kontradikcije, koje se razvijaju u društvu koje muči zapanjujući nivoi bogatstva i nejednakosti prihoda su konačno eksplodirale 6. januara 2021. Predsjednik Sjedinjenih Država pokušao je potisnuti rezultate izbora 2020., srušiti Ustav, i uspostaviti sebe kao autoritarnog diktatora. Još od građanskog rata američki politički sistem se nije suočio sa tako fundamentalnim političkim izazovom. A oni koji ili minimiziraju značaj događaja ili tvrde da je kriza prevaziđena, bave se samozavaravanjem. Sam Biden je na godišnjicu Tramp-ovog pokušaja državnog udara priznao da nije zagarantovano da će američka demokratija i dalje postojati na kraju ove decenije.

Je li zaista nevjerojatno sugerirati da je interakcija ove dvije krize igrala značajnu ulogu u formuliranju američke vanjske politike? Da li bi ovo bio prvi put da je vlada uhvatila, pa čak i izazvala, međunarodnu krizu kako bi skrenula pažnju sa nerešivih domaćih problema?

Završavajući ovo pismo, moram se vratiti na tačku koju sam ranije iznio, da je proučavanje sovjetske historije ključno za razumijevanje trenutne svjetske situacije. Usred kapitalističkog trijumfalizma koji je prevladao nakon raspada Sovjetskog Saveza, bilo je mnogo maštovitog govora o „kraju istorije“. Unutar bivšeg Sovjetskog Saveza, ekvivalent ove samozavaravajuće euforije bilo je vjerovanje, posebno među intelektualcima i statusno svjesnim profesionalcima, da će restauracija kapitalizma Rusiji donijeti neizmjerna bogatstva i procvat demokratije. Neostvareni snovi Februarske revolucije 1917. sada će se ostvariti. Buržoaska privremena vlada, koju su boljševici zbacili u oktobru, ponovo će da se rodi. Svi oni sa talentom, ambicijama i vezama mogli bi postati ili bogati poduzetnici ili barem pripadnici nove i prosperitetne srednje klase. Gdje god je marksizam stavio minus, novopečena sitna buržoazija sada stavlja plus.

Drugi element ove euforije bio je da će Rusija, nakon što je odbacila svoje revolucionarne i utopijske težnje, biti „normalna“ zemlja, dočekana s ljubavlju u zajednicu zapadnih nacija. Pozivanje na Lenjinove spise o imperijalizmu, a da ne spominjemo od Trockog, dočekane su sa kikotom. Rusija je konačno došla k sebi; i niko više nije ozbiljno shvatao “marksizam-lenjinizam”. Trebao bih dodati da sam naišao na iste koncepcije među ukrajinskim akademicima koje sam sreo u Kijevu.

U svakom slučaju, ove velike iluzije–u univerzalnom kapitalističkom prosperitetu, procvatu demokratije i mirnoj integraciji u svjetski sistem kojim dominiraju Sjedinjene Države su potpuno razbijene.

Ekonomska „šok terapija“ i kolaps 1998-e su bankrotirali veliki sloj ambiciozne srednje klase. Demokratija o kojoj je sanjala srednja klasa se srušila usred bombardovanja ruskog parlamenta u oktobru 1993-e. Kapitalistička restauracija je proizvela korumpirani oligarhijski sistem, sa ogromnom društvenom nejednakošću pod dominacijom poluautoritarnog bonapartističkog režima. I umjesto na kraju da bude mirno integrirana u zajednicu naroda, Rusija se našla pod nemilosrdnim vojnim i ekonomskim pritiskom svojih „zapadnih partnera“. Obećanja koja je dobila, u vezi sa neširenjem NATO-a, pokazala su se bezvrijednim. Svaki napor koji je Rusija uložila da ostvari svoje nezavisne interese naišao je na ekonomske sankcije i vojne prijetnje.

U obliku ukrajinske krize, Rusija se suočava sa tragičnim i potencijalno katastrofalnim posljedicama raspada Sovjetskog Saveza. Putin nastoji da prevaziđe ovu krizu kroz potpuno reakcionarne i politički bankrotirane mjere–odnosno kroz rat koji ima za cilj jačanje granica ruske nacionalne države. Značajno je da je Putinov ratni govor započeo osudom Lenjina, Oktobarske revolucije i uspostavljanja SSSR-a. Ironično, u njegovoj mržnji prema marksizmu i boljševizmu, Putinovi stavovi su u potpunosti usklađeni sa njegovim neprijateljima iz NATO-a.

Odbacujući spoljnu politiku Sovjetskog Saveza, Putin pokušava da oživi spoljnu politiku cara Nikolaja i apeluje na podršku „majke Rusije“. Na osnovu ove patetično retrogradne politike, proizveo je modernu verziju katastrofalnog rusko-japanskog rata 1904. godine, koji je fatalno potkopao režim Romanova i postavio Rusiju na put revolucije. Postoji razlog za vjerovanje da će ovaj rat dovesti do sličnog ishoda, ali to neće biti vrsta revolucije koju će Biden-ova administracija pozdraviti. Ruska radnička klasa je ogromna moćna društvena snaga, sa izuzetnom i istorijski neprevaziđenom tradicijom revolucionarne borbe. Decenije političke represije—čiji je najkriminalniji izraz bilo fizičko istrebljenje tokom staljinističkog terora revolucionarne marksističke inteligencije i avangarde radničke klase—odvojile su radničku klasu od ove tradicije. Ali ova kriza dovršava diskreditaciju postsovjetskog režima i stvoriće uslove za obnovu socijalističkog internacionalizma u Rusiji.

Iluzije nakon 1991. nisu samo u Rusiji razbijene. Unutar Sjedinjenih Država i u svim kapitalističkim zemljama, ukrštanje društvenih, ekonomskih i političkih kriza će proizvesti ponovno oživljavanje opozicije kapitalizmu i nepromišljene politike imperijalizma koja je dovela svijet na prag nuklearnog rata. Naravno, ishod koji predviđam nije zagarantovan, ali ne mogu da zamislim nikakvo drugo progresivno rešenje sve veće svetske krize.

Nije se moglo očekivati ​​da će se diskusija na vebinaru na sveobuhvatan način pozabaviti svim složenim pitanjima koja su izazvala erupciju rusko-ukrajinskog rata. Međutim, u mjeri u kojoj se odražavaju diskusije koje se sada vode na fakultetima širom zemlje, on je tipičan za opasno nekritičan i samozadovoljan stav prema krizi koja prijeti da se razvije u katastrofu. Nadamo se da će analiza predstavljena na World Socialist Web Site-u ohrabriti ozbiljne učenjake da se izjasne protiv ove opasne eskalacije i da se koriste sva sredstva koja su dostupna da uzdignute javno mnijenje suprotstavljajući istorijsko znanje džingističkoj i ratnohuškačkoj propagandi.

Nadam se da ovo pismo više nego adekvatno ispunjava vaš zahtjev za mojim mišljenjem o vebinaru.

Sa velikim pozdravom,

David North