மார்க்சிசத்தின் வருகையுடன், மனிதனுக்கும் அவனது சொந்த வரலாறுக்குமான தொடர்பு ஓர் ஆழ்ந்த மாற்றத்திற்கு உள்ளானது. மனிதன் அவனது சிந்தனையையும் சமூகப்பொருளாதார வரையறைகளில் அவனது நடவடிக்கைகளையும் நனவுபூர்வமாக விளங்கப்படுத்துவதற்கும், மற்றும், அவ்விதத்தில், சங்கிலி தொடர் போன்ற வரலாற்று காரண காரியத்திற்குள் அவனது சொந்த நடவடிக்கையை துல்லியமாக கண்டறிவதற்கும் தகைமையை பெற்றான்.

1890 களில், ஜேர்மன் சமூக ஜனநாயகக் கட்சியின் முன்னணி நபராக இருந்த எட்வார்ட் பேர்ன்ஸ்டைன், முதலாளித்துவம் சரிவு அல்லது சமூக பேரழிவிற்கு வழிவகுக்கவில்லை என்றும், தொழிலாள வர்க்கத்தின் கிளர்ச்சி இயக்கத்தால் மாற்றப்படுவதற்குப் பதிலாக, படிப்படியாக சீர்திருத்தப்படலாம் என்றும் வாதிட்டார். சீர்திருத்தம் மற்றும் புரட்சி தொடர்பான பிரச்சினைகள் குறித்த விவாதம் 100 ஆண்டுகளுக்கு பின்னர் அதன் முக்கியத்துவத்தை தக்க வைத்துக் கொண்டுள்ளது.

சோவியத் யூனியனுக்கும் இவ்வரசுகளுக்குமிடையே அவற்றின் தோற்றம் தொடர்பான முக்கிய வித்தியாசம் இருந்தது. சோவியத் யூனியன் ஒரு வெற்றிகரமான பாட்டாளி வர்க்கப் புரட்சியினால் உருவாக்கப்பட்டது. இது பின்னர் காட்டிக் கொடுக்கப்பட்டது. கிழக்கைரோப்பிய நாடுகள் தொழிலாள வர்க்கத்தின் எந்தவொரு நேரடித் தலையீடும் இல்லாததோடு தொழிலாள வர்க்கம் மோசமாக ஒடுக்கப்பட்டுக் கொண்டிருக்கும் நிலைமைகளுக்குள் தோன்றின.

தொழிலாள வர்க்கத்தின் நனவான பங்கேற்பு இல்லாமல் சோசலிசப் புரட்சியை முன்னெடுக்க முடியும், ஒரு தொழிலாளர் அரசு நிறுவப்பட்ட முடியும் என்பதற்கான உறுதிப்பாடாக, சோசலிசத்திற்கான ஒரு புதிய பாதையாக காஸ்ட்ரோயிசம் முன்வைக்கப்பட்டது, அவர்களில் சிலர் இன்னும் முன்வைக்கின்றனர்.

தொழிற்சங்கங்கள் 'தொழிலாளர் அமைப்புகள்' தான் என்று ஒருவர் ஏற்றுக்கொள்வாராயின், இந்த வரைவிலக்கணத்தை பயன்படுத்துவதற்கு மிக குறைவாகத்தான் அரசியல் அறிவினை கொண்டிருக்கவேண்டும். தொழிற்சங்கங்களின் தன்மையை புரிந்துகொள்ள முயற்சிக்கையில், அங்கு உள்ள உண்மையான கேள்வி, ''இப்படியான அமைப்புகளுக்கு பொதுவாக வர்க்கப் போராட்டத்துடனும், குறிப்பாக முதலாளித்துவ சுரண்டலில் இருந்து தொழிலாளர்களை விடுவிப்பதுடனும் உள்ள தொடர்பு என்ன?” என்பதே ஆகும்.